Polityka bezpieczeństwa opiera się na realizmie
„Jesteśmy w najlepszej sytuacji od dziesięcioleci. Po pierwsze: Finlandia ma silne i nowoczesne siły zbrojne. Po drugie: jest członkiem NATO i Unii Europejskiej, w końcu podpisaliśmy też szereg porozumień dwustronnych dotyczących obronności, w tym ze Stanami Zjednoczonymi i Wielką Brytanią. Ale, czy to oznacza, że możemy się odprężyć? Wręcz przeciwnie. Musimy być i jesteśmy czujni jak zawsze... – wyliczał prezydent Finlandii.
Alexkander Stubb dzielił się swoim spostrzeżeniami w rozmowie z „Gazetą Wyborczą”.
„Nasza polityka bezpieczeństwa opiera się na realizmie, więc skoro nie przystąpiliśmy do NATO po zakończeniu zimnej wojny, postanowiliśmy utrzymywać silną armię. Pobór do wojska był częścią tej polityki. Nosiłem mundur pod koniec lat 80., mój syn skończył służbę wojskową latem tego roku. Efekt jest taki, że 900 tys. mężczyzn i kobiet przeszło przeszkolenie wojskowe. W razie wybuchu wojny możemy powołać do służby 280 tys. ludzi. Nasze lotnictwo, marynarka wojenna, armia lądowa należą do najsilniejszych w NATO…” – tłumaczył rozmówca „GW”.
Czy czasem nie przesadzał z tym, że Puolustusvoimat (Siły Obronne) przyporządkował do najsilniejszych w NATO?
Mocna flota bez okrętów podwodnych
Z uwagi na geograficzne położenia Merivoimat (Marynarka Wojenna) nabiera szczególnego znaczenia. Raz: że Finlandii najbliżej do Rosji (i vice versa). Dwa: że mocna flota wojenna jest niezbędna dla państwa, które ma 1250 km linii brzegowej, a jeśli uwzględni się wybrzeża licznych wysp oraz linie brzegowe jezior, to nawet 46 tys. km!
Flota obejmuje różne jednostki: okręty rakietowe, stawiacze min, kutry desantowe i patrolowe. W sumie to ok. 270 jednostek. Merivoimat nie ma okrętów podwodnych, bo po II WŚ zakazano Finom ich posiadania, a teraz nie są im nadto potrzebne, bo ten segment floty ma dobrze rozwinięta sojusznicza Szwecja. Trzon fińskiej marynarki stanowią okręty rakietowe i stawiacze min zgrupowane w eskadrach. Stacjonują one w dwóch głównych bazach: w Turku i Upinniemi i w kilku innych mniejszych.
Charakter floty wojennej określa specyfika akwenu, na którym działa. Bałtyk jest morzem niewielkim i zamkniętym. Stąd też nie ma potrzeby używania dużych, tonażowo, jednostek.
Z geolokalizacji Finlandii wynika doktryna obronna jej wód terytorialnych. Dziesiątki tysięcy wysp, po zaminowaniu przejść między nimi, stanowią barierę trudną do sforsowania. Stąd też stawiacze min, okręty minowania mają priorytetowe znaczenie w strukturze Merivoimat-u.
Okręty leciwe nie są, a i nowe zasilą fińską marynarkę wojenną
Pod koniec 2019 r. (dane z tego czasu są względnie pełne) w służbie zawodowej było 1212 osób (471 oficerów, 218 chorążych i 523 podoficerów). Merivoimat zatrudniała do 203 cywilów i i szkoliła się 3,2 tys. poborowych. Nie znalazłem najnowszych, wiarygodnych danych. Te, które istnieją są mocno rozbieżne. Pewne jest natomiast, że większość poborowych przydzielona jest do brygad obrony wybrzeża. Tylko około 20 proc. służy na morzu.
W 2019 r. całkowity budżet obronny Finlandii wyniósł 3,138 mld euro, z czego fińska marynarka wojenna otrzymała około 774,5 mln euro. W 2023 r. na obronność Helsinki przeznaczyły 6,1 mld euro. O 20 proc. więcej niż rok wcześniej. Nie ma danych, jaką część budżetu 2023 r. skierowano na rzecz marynarki wojennej. Wiadomo, że na zakup nowego sprzętu przeznaczono 1,6 mld euro, w tym także dla marynarki wojennej.
Najważniejsze jej jednostki to:
• 4 korwety POHJANMAA (w trakcie budowy, do służby wejdą w latach 2025-26, jednostka ma 3900 ton wyporności, będą uzbrojone m.in. w systemy walki przeciwokrętowej, przeciwlotniczej i przeciwpodwodnej oraz będą mogły stawiać miny);
• 2 stawiacze min klasy HÄMEENMAA (1450 t wyporności, w służbie od 1992 r., wyposażone w systemy rakietowe i sonary);
• 3 stawiacze min klasy PANSIO (460 t wyporności, zwodowane na początku lat 90. XX w, ale kilka lat temu przeszły gruntowną modernizację);
• 3 okręty patrolowe klasy KATANPÄÄ (tonaż: 708 t, w służbie od 2012 r., kadłuby wykonane z tworzyw sztucznych, jednostki przystosowane do operowania w tzw. warunkach lodowych);
• 12 kutrów desantowych klasy JEHU (wyporność: 32 t, transportuje do 25 żołnierzy z pełnym wyposażeniem i lekki pojazd, z szybkością do 40 węzłów/h (70 km/h);
• 36 kutrów desantowych klasy JURMO (18 t wyporności, zabiera do 26 żołnierzy lub lekki pojazd, może płynąć z szybkością 37 węzłów – 68 km/h)…
