Organizacja Państw Turkijskich szykuje się do przeprowadzenia manewrów

• Azerbejdżan i Turcja prowadzą bliską współpracę wojskową, w tym ponad 25 wspólnych ćwiczeń i rozwój technologii wojskowych.

• OPT pracuje nad stałymi strukturami ds. obronności, w tym sekretariatem ds. obrony i bezpieczeństwa.

• Poza Turcją największy potencjał militarny mają Kazachstan i Uzbekistan; Kirgistan i Turkmenistan mają mniejsze armie, a Turcja może zmobilizować około 755 tys. żołnierzy

Pod hasłem „Pokój i bezpieczeństwo regionalne”

Azerbejdżan jest gospodarzem 12. szczytu Rady Szefów Państw Organizacji Państw Turkijskich, który odbywa się pod hasłem „Pokój i bezpieczeństwo regionalne”. Spotkanie w Baku (dokładniej w Gabali) koncentruje się na współpracy wojskowej, rozwoju infrastruktury transportowo-energetycznej oraz bezpieczeństwie regionu Morza Kaspijskiego. W szczycie uczestniczą przywódcy Turcji, Kazachstanu, Kirgistanu, Uzbekistanu, Turkmenistanu i Węgier (które mają status obserwatora).

Prezydent Alijew stwierdził, że Organizacja „przekształciła się z platformy współpracy w jeden z ważnych ośrodków geopolitycznych”. Podkreślił wagę jedności państw turkijskich dla zapewnienia pokoju i stabilności regionalnej”:

– Biorąc pod uwagę obecne wyzwania geopolityczne i bezpieczeństwa na całym świecie, kluczowe jest, aby państwa turkijskie zjednoczyły się jako jeden ośrodek władzy.

W ostatnich latach OPT coraz silniej akcentuje współpracę w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa. Przykładem są wspólne inicjatywy ćwiczeń wojskowych, integracja przemysłów zbrojeniowych i koordynacja strategii regionalnych w obliczu rosnących napięć geopolitycznych w Azji Centralnej i na Kaukazie.

Alijew przypomniał o bliskiej współpracy obronnej Azerbejdżanu z Turcją. Współpraca obejmuje rozwój technologiczny i transfer know-how w zakresie dronów, pojazdów opancerzonych i amunicji precyzyjnej. Przypomniał, że w ostatnich latach oba kraje przeprowadziły ponad 25 wspólnych ćwiczeń wojskowych. Po wojnie o Górski Karabach w 2020 r. oba państwa podpisały w Szuszy traktat o sojuszu („Shusha Declaration”), który wprowadza zobowiązanie do wzajemnego wsparcia militarnego i rozwijania wspólnych zdolności obronnych.

OPT nie ma jeszcze scentralizowanej struktury sił militarnych

Również prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan podkreślił:

– Wierzymy, że świat turkijski może odgrywać bardziej aktywną rolę w utrzymaniu stabilności i bezpieczeństwa naszego regionu na wiele sposobów. Obecnie wiele organizacji międzynarodowych i regionalnych jest postrzeganych przez opinię publiczną jako nieskuteczne, wręcz jako obciążenie dla swoich członków, ponieważ nie opierają się na wzniosłych wartościach, takich jak nasza wspólna historia, kultura i solidarność...

Choć OPT nie ma jeszcze scentralizowanej struktury sił militarnych, od 2023 r. trwają prace nad powołaniem stałych komitetów ds. obronności i wspólnych projektów przemysłu zbrojeniowego. Jest propozycja, by utworzyć sekretariat ds. obrony i bezpieczeństwa, który miałby zajmować się analizą zagrożeń i planowaniem strategicznym. Skoro państwa turkojęzyczne chcą tworzyć sojusz obronny, to jakim dysponują obecnie potencjałem militarnym?

Oczywiście Turcja w takim pakcie byłaby odpowiednikiem USA w NATO. Na marginesie: będąc członkiem Paktu Północnoatlantyckiego można uczestniczyć w innych organizacjach wojskowych, jeśli ich zobowiązania nie są sprzeczne z traktatem północnoatlantyckim. NATO wymaga jednak, by państwa nie wchodziły w pakty mogące zobowiązać je do działań sprzecznych z artykułem 5. – np. wobec sojuszników.

Poza Turcją największe możliwości wojskowe mają Kazachstan i Uzbekistan.

Kazachstan ma jedną z największych armii w Azji Środkowej (ok. 40 tys. żołnierzy czynnych), dysponuje nowoczesnym zapleczem pancerno-lotniczym. Kazachska armia bazuje na technice wojskowej konstrukcji radziecko-ukraińskiej. W jego arsenale znajdują się m.in.: czołgi T-72B3 i T-90S (modernizowane z radzieckich modeli), bojowe wozy piechoty BTR-82A i BMP-2, tureckie COBRA II, samobieżne systemy artyleryjskie 2S1 Gwozdika (Goździk) i 2S19 Msta oraz różnorodne systemy rakietowe krótkiego i średniego zasięgu, w tym MANPADS i wyrzutnie BM-21 Grad.

Armia Kazachstanu rozwija również obronę powietrzną, inwestując w nowoczesne systemy radarowe, wyrzutnie rakiet ziemia-powietrze i integrację z systemami dowodzenia. W ostatnich latach zakupiono m.in.: systemy S-300PS i S-400 Triumf, przenośne wyrzutnie Igła-S i Werba oraz nowoczesne radary do wykrywania nisko lecących samolotów i dronów.

Równolegle rozwijany jest program modernizacji lotnictwa wojskowego. Myśliwce MiG-29 i Su-30SM zostały zmodernizowane w zakresie awioniki i uzbrojenia. Wprowadzono systemy bezzałogowe. Rozwijany jest program szkoleniowy pilotów, ale – co może budzić w NATO kontrowersje – także we współpracy z rosyjskimi i chińskimi ośrodkami szkoleniowymi.

Podobnym potencjałem dysponuje Uzbekistan. To państwo również kupiło w Turcji transportery COBRA II.

Kirgistan i Turkmenistan mają mniejsze armie (ok. 10–15 tys.), oparte głównie na formacjach granicznych i bezpieczeństwa wewnętrznego. Łącznie członkowie Organizacji Państw Turkijskich mogą zmobilizować (bez Turcji) ponad 100 tys. żołnierzy. Dla porównania: Turcja może zmobilizować na czas wojny ok. 755 tys. żołnierzy...