- Czechy planują przekazanie Ukrainie zmodernizowanych czołgów T-72M4CZ, co ma być zgodne z interesem bezpieczeństwa państwa.
- Decyzja o modernizacji pojazdów zapadła na długo przed wojną w Ukrainie i jest odpowiedzią na wcześniejsze potrzeby utrzymania gotowości bojowej.
- Generał Karel Řehka podkreśla, że to wykorzystanie już poniesionych nakładów na modernizację, a ostateczna decyzja ma zostać podjęta po zakończeniu prac.
Modernizacja czeskich sił pancernych
„Decyzja o modernizacji czołgów T-72M4CZ zapadła na długo przed wojną w Ukrainie i przed pojawieniem się oferty przekazania niemieckich czołgów Leopard 2A4. Miało to miejsce w czasie, gdy armia nie dysponowała środkami finansowymi na zakup nowych wozów, a jedynym sposobem utrzymania wojsk pancernych w gotowości bojowej była modernizacja istniejącego sprzętu. Z biegiem czasu zareagowaliśmy na zmianę sytuacji bezpieczeństwa i nowe okoliczności, ograniczając zakres modernizacji do niezbędnego minimum, tak aby możliwe było przynajmniej uruchomienie czołgów i wykorzystanie ich w podstawowej roli na polu walki. Chcemy w ten sposób wykorzystać już poniesione nakłady na modernizację. Po zakończeniu niezbędnych prac moim zamiarem jest rekomendowanie Rządowi Republiki Czeskiej przekazania tych czołgów Ukrainie, zgodnie z interesem bezpieczeństwa naszego państwa” – wyjaśnił szef czeskiego Sztabu Generalnego, generał Karel Řehka w oświadczeniu.
Oświadczenie pojawiło się na stronie czeskiego ministerstwa obrony. Było ono odpowiedzią na publikację serwisu Novinky.cz o tytule „Resort obrony wyrzuca setki milionów na modernizację starych T-72, mimo że kupił nowoczesne Leopardy”, z którym nie zgadzają się jego przedstawiciele. Podkreślono w nim również, że nieprawdą jest, iż „obecne kierownictwo Ministerstwa Obrony „marnuje setki milionów” na modernizację czołgów T-72M4CZ”. Jak wyjaśniono, jest to kontrakt zawarty za poprzedniego kierownictwa ministerstwa, a jego kwota nie uległa zmianie od tamtej pory.
Czechy stawiają na niemiecką technologię
Czechy prowadzą modernizację czołgów T-72M4CZ, które po zakończeniu prac mogą trafić do Sił Zbrojnych Ukrainy. Modernizacja obejmuje 30 egzemplarzy wycofanych wcześniej z eksploatacji z powodu braku części zamiennych, głównie elementów systemu kierowania ogniem, które nie są już produkowane. Decyzję o przywróceniu ich do służby czeski resort obrony podjął w kwietniu 2023 r., by utrzymać zdolności bojowe armii do czasu wprowadzenia nowych niemieckich Leopardów 2A8.
W czerwcu 2024 r. rząd Czech zatwierdził bowiem plan zakupu do 77 czołgów Leopard 2A8 w sześciu wersjach: bojowych, dowódczych, naprawczych, inżynieryjnych, mostowych i czołgów szkoleniowych. Pierwszy etap umowy przewiduje zakup 44 egzemplarzy Leopard 2A8 - w wariancie bojowym i dowódczym, a koszt tej partii wynosi ok. 32,76 mld czeskich koron. Przewidziano też kontrakt „czeskizacji”, czyli dostosowania tych pojazdów do specyfikacji czeskich sił zbrojnych, produkcji lokalnych komponentów i integracji z rodzimym przemysłem o szacowanej wartości około 1,49 mld czeskich koron.
Dostawy mają się odbywać w latach 2028–2031, a umowa zawiera opcję zakupu dodatkowych 14 egzemplarzy w zależności od środków finansowych i potrzeb, co mogłoby podnieść całkowitą liczbę pojazdów do 58 w tej fazie kontraktu. W szerszym planie zakłada się, że docelowo Czechy mogą nabyć do 77 czołgów Leopard 2A8. Warto także dodać, że Czechy już wcześniej otrzymały czołgi Leopard 2A4 od Niemiec jako pomoc oraz w wymianie za przekazanie części swojego sprzętu Ukrainie, a 23 lipca 2025 r. czeski resort obrony podpisał strategiczną umowę z Rheinmetall Landsysteme GmbH dotyczącą kompleksowego serwisu czołgów Leopard 2A4 o wartości 6,16 miliarda czeskich koron. Umowa przewiduje wsparcie techniczne, naprawy oraz dostawy części zamiennych dla czołgów Leopard 2A4 używanych przez czeską armię.
Polecany artykuł:
T-72M4CZ dla Ukrainy
Czołg T-72M4CZ to głęboko zmodernizowana wersja radzieckiego T-72M1, opracowana w Czechach w celu utrzymania zdolności bojowych wojsk pancernych po rozpadzie Układu Warszawskiego. Modernizacja została zaprojektowana w latach 90., a jej realizację przeprowadzono w pierwszej połowie XXI wieku w zakładach VOP 025 Nový Jičín. Celem było dostosowanie czeskich T-72 do standardów NATO, poprawa ich mobilności, siły ognia i ochrony, przy znacznie niższych kosztach niż zakup nowych, zachodnich czołgów.
Wersja T-72M4CZ różni się od pierwowzoru pod wieloma względami. Otrzymała zupełnie nowy układ napędowy złożony z 12-cylindrowego silnika wysokoprężnego Perkins CV-12 TCA o mocy 1000 koni mechanicznych oraz automatycznej skrzyni biegów Allison XTG-411-6-N. System kierowania ogniem również został wymieniony. Włoską elektronikę TURMS-T firmy Officine Galileo zintegrowano z nowymi przyrządami obserwacyjnymi i termowizyjnymi, poprawiając skuteczne prowadzenie ognia zarówno w dzień, jak i w nocy. Uzbrojenie główne pozostało takie samo w postaci gładkolufowej armaty kalibru 125 milimetrów jednak jej skuteczność wzrosła dzięki precyzyjniejszemu systemowi celowania i stabilizacji.
Ochrona załogi została wzmocniona poprzez zastosowanie reaktywnego pancerza DYNA opracowanego w Czechach, a także systemów ostrzegania przed opromieniowaniem laserowym oraz nowoczesnych czujników i systemów gaśniczych. Czołg wyposażono również w ulepszony system łączności i zarządzania polem walki, zgodny ze standardami NATO. Chociaż T-72M4CZ nie są najnowocześniejszymi czołgami, a przekazanie 30 maszyn znacząco nie wpłynie na sytuację na froncie, ich transfer będzie kolejnym sygnałem wsparcia państw NATO dla Ukrainy i sposobem na chociaż częściowe wzmocnienie ukraińskich sił pancernych.
