Jak wynika z oświadczenia szwajcarskiego rządu, przedstawiciele Stanów Zjednoczonych poinformowali o zmianie planów dostaw systemów obrony powietrznej Patriot.
„Kraje, które obecnie dostarczają systemy uzbrojenia do Ukrainy, będą mogły szybciej je wymienić”, wyjaśnił Federalny Departament Obrony, Ochrony Ludności i Sportu (DDPS). "W związku z tym Stany Zjednoczone postanowiły zmienić priorytety dostaw naziemnych systemów obrony powietrznej Patriot".
Szwajcarska informacja prasowa wskazuje, że amerykańska procedura dotycząca sprzedaży zagranicznej sprzętu wojskowego umożliwia przekierowanie dostaw sprzętu obronnego. Nie podano informacji na temat liczby systemów, których dotyczy ta zmiana, ani nowego harmonogramu dostaw. Szwajcaria zamówiła pięć systemów Patriot w 2022 roku. Dostawy miały rozpocząć się w 2026 roku i trwać do 2028 roku.
Szwajcarski Federalny Departament Obrony, Ochrony Ludności i Sportu (DDPS) poinformował, że w 2024 roku Szwajcaria była jednym z kilku państw dotkniętych opóźnieniami w dostawach pocisków przechwytujących do systemów Patriot oraz systemów NASAMS. W zeszłym roku Stany Zjednoczone poinformowały Szwajcarię, że partia zamówionych pocisków PAC-3 MSE zostanie również przekierowana na Ukrainę. Opóźnienia te wynikały z decyzji administracji prezydenta Joe Bidena, który w czerwcu 2024 roku wprowadził tymczasowe wstrzymanie eksportu tych systemów dla wszystkich krajów, z wyjątkiem Ukrainy i Tajwanu.
Jak wyjaśnił wówczas John Kirby, ówczesny rzecznik Białego Domu ds. bezpieczeństwa narodowego, priorytetem stało się kierowanie nowo wyprodukowanych pocisków bezpośrednio na Ukrainę, aby wspierać jej obronność w obliczu trwającego konfliktu. Kirby podkreślił, że inne kraje, w tym Szwajcaria, będą musiały poczekać na dostawy, ale opóźnienie miało być tymczasowe i potrwać do końca roku 2025.
Obecnie nie jest jasne, kiedy dostawy dla innych państw zostaną wznowione ani czy decyzja administracji Donalda Trumpa o dalszym wspieraniu Ukrainy dodatkowymi systemami Patriot wpłynie na harmonogram dostaw dla Szwajcarii lub innych krajów. Nie potwierdzono również, czy inne państwa poza Szwajcarią doświadczą podobnych opóźnień w otrzymaniu baterii Patriot lub pocisków przechwytujących.
Niemcy chcą przekazać Ukrainie systemy Patriot
Tymczasem Niemcy zaproponowały w tym tygodniu zakup dwóch systemów Patriot od Stanów Zjednoczonych i przekazanie ich Ukrainie powiedział niemiecki minister obrony Boris Pistorius podczas wizyty w Waszyngtonie 14 lipca. Szczegóły zakupu są obecnie omawiane z administracją amerykańską, powiedział Pistorius po rozmowach z sekretarzem obrony USA Pete'em Hegsethem. Dodał, że wszystkie nierozstrzygnięte kwestie dotyczące transakcji są „do rozwiązania”. Po spotkaniu niemiecki minister obrony Boris Pistorius powiedział, że decyzja o dostarczeniu Kijowowi dwóch amerykańskich systemów Patriot może zostać podjęta w ciągu kilku dni lub tygodni
NATO zjednoczy siły dla wsparcia Ukrainy
Przemawiając 17 lipca na konferencji LandEuro w Wiesbaden w Niemczech, naczelny dowódca sił sojuszniczych w Europie (SACEUR), generał sił powietrznych USA Alexus Grynkewich, zasygnalizował nową dynamikę w dostarczaniu Kijowowi broni.
„Współpracujemy bardzo blisko z Niemcami w sprawie transferu Patriotów (...) Wytyczne, które otrzymałem, to jak najszybciej działać”.
Grynkewich odmówił podania harmonogramu.
„Nie będę wdawał się w tony szczegółów na ten temat, nie powiem Rosjanom ani nikomu innemu dokładnej liczby broni, którą przekazujemy, ani kiedy to nastąpi” - powiedział.
Grynkewich powiedział, że zamierza zjednoczyć kraje europejskie w celu dostarczenia Ukrainie systemów Patriot i innych środków. Chodzi o to, aby „przyjrzeć się, co jest możliwe” w zakresie koordynacji dostaw nowego sprzętu na potrzeby obrony Ukrainy – powiedział. Grynkewich powiedział, że istnieje również kwestia kolejności dostaw do Ukrainy. Powiedział, że nie ma pojęcia, jaka liczba systemów Patriot może zostać zwolniona w celu dostarczenia ich do Kijowa. „Będzie ich znacznie więcej, zamierzamy działać tak szybko, jak to możliwe” - powiedział.
Jednak istnieją pewne wątpliwości co do statusu dostaw. We wtorek (15 lipca) Trump powiedział dziennikarzom, że „już są wysyłane”, gdy zapytano go, kiedy jego zdaniem pierwsze „pociski Patriot, część broni" dotrą na Ukrainę. Mówiąc, że są skierowane z Niemiec. Rzecznik niemieckiego Ministerstwa Obrony stwierdził jednak, że „nie może potwierdzić, czy są one obecnie w toku”.
Tego samego dnia, podczas wspólnej konferencji prasowej z premierem Wielkiej Brytanii Keirem Starmerem, kanclerz Niemiec Friedrich Merz powiedział, że dostawy te nie są bliskie realizacji.
„Właśnie w tej chwili ministerstwa obrony omawiają szczegóły, jak możemy zapewnić dostawę systemów Patriot na Ukrainę w krótkim czasie” – powiedział. „To może potrwać tygodnie. Rozmowy są bardzo szczegółowe, strona amerykańska jest gotowa do działania, ale nie mamy jeszcze ostatecznego rezultatu”.
Spotkanie ws. Patriotów już wkrótce?
Według informacji agencji Reuters w przyszłym tygodniu ma się odbyć spotkanie krajów posiadających Patrioty i ukraińskich darczyńców, mające na celu znalezienie dodatkowych baterii dla Kijowa i pod przewodnictwem Grynkewicha. Oczekuje się, że spotkanie na odbędzie się w kwaterze głównej NATO SHAPE w pobliżu belgijskiego miasta Mons.
Systemy Patriot na Ukrainie
Systemy Patriot pozostają najskuteczniejszą bronią Ukrainy do przeciwdziałania precyzyjnym i szybkim atakom rakietowym Rosji, w tym hipersonicznym pociskom Iskander-M i Kinżał. Szacuje się, że by zapewnić Ukrainie ochronę do pełnego pokrycia terytorialnego, to potrzeba co najmniej 25 systemów. A minimalna liczba to 10.
W zeszłym roku NATO ogłosiło plan zakupu 1000 pocisków Patriot i przeniesienia produkcji do Europy, co było spowodowane wojną i rosnącym zaniepokojeniem rosyjską agresją.
System obrony powietrznej Patriot (Phased Array Tracking Radar to Intercept on Target) to zaawansowany, mobilny system przeciwlotniczy i przeciwrakietowy, opracowany przez amerykańską firmę Raytheon (obecnie część RTX Corporation). Używany przez wiele krajów, w tym USA, Polskę i Koreę Południową, służy do zwalczania samolotów, dronów, pocisków manewrujących oraz rakiet balistycznych krótkiego i średniego zasięgu. Patriot jest kluczowym elementem zintegrowanej obrony powietrznej w ramach NATO.
Jego sercem jest wielofunkcyjny radar z układem fazowanym, który nieprzerwanie skanuje przestrzeń powietrzną, wykrywając i śledząc dziesiątki celów jednocześnie, nawet w trudnych warunkach atmosferycznych czy przy zakłóceniach elektronicznych. Radar ten, o imponującym zasięgu, umożliwia precyzyjne naprowadzanie pocisków, co zapewnia wysoką skuteczność w dynamicznych scenariuszach bojowych.
Patriot wykorzystuje różne typy pocisków przechwytujących, dostosowane do specyfiki celów. Starsze wersje były skuteczne głównie przeciwko samolotom, ale nowsze, jak pociski PAC-3, zostały zaprojektowane z myślą o neutralizacji rakiet balistycznych. Najnowsze warianty, takie jak PAC-3 MSE, oferują lepszą manewrowość i większy zasięg, co pozwala na zwalczanie bardziej zaawansowanych zagrożeń. Pociski są wystrzeliwane z mobilnych wyrzutni, które można szybko rozmieścić i skonfigurować, a każda z nich obsługuje kilka pocisków, co zapewnia elastyczność w reagowaniu na ataki z różnych kierunków.
Centralnym elementem systemu jest stanowisko dowodzenia, które integruje dane z radaru, zarządza identyfikacją celów i koordynuje odpalanie pocisków. To zaawansowane centrum umożliwia współpracę z innymi systemami obrony, takimi jak THAAD czy Aegis, tworząc zintegrowaną sieć obrony powietrznej. Cały system jest wysoce mobilny, transportowany na ciężarówkach, co pozwala na szybkie przemieszczanie i dostosowanie do zmieniających się potrzeb operacyjnych.
