Laser zamiast radia? Twórca PZPR Piorun z nieoczywistym produktem

2025-09-29 19:07

Centrum Rozwojowo Wdrożeniowe Telesystem–Mesko jest znane przede wszystkim z rozwoju systemów naprowadzania pocisków kierowanych. Najbardziej rozpoznawalne z produktów, to przeciwlotnicze rakiety Grom i Piorun oraz pocisk kierowany Pirat. Jednak powstaje tam wiele ciekawych projektów, wśród których znalazła się też propozycja z obszaru łączności. Co więc łączy pociski rakietowe i wymianę informacji na polu walki? Światło, a w tym wypadku, przekazujące zaszyfrowane informacje światło lasera.

  • Telesystem-Mesko rozwija precyzyjne pociski kierowane, takie jak Pirat, oraz amunicję artyleryjską kal. 120 mm i 155 mm, choć polskie wojsko jeszcze ich nie zamówiło.
  • Firma opracowała laserowy system łączności, który oferuje niewykrywalność i odporność na zakłócenia, co jest kluczowe na współczesnym polu walki.
  • Nowe dalmierze laserowe VDT-LRF, opracowane we współpracy z WAT, wykorzystują impulsowe lasery do bezpiecznej transmisji danych na odległości do 28 km, nawet w trudnych warunkach.
  • Odkryj, jak te innowacyjne technologie mogą zrewolucjonizować polską obronność i komunikację wojskową!

Od pocisku Pirat do laserowej łączności

W toku prac nad różnego typu systemami uzbrojenia CRW Telesystem-Mesko zyskało spore doświadczenie w zakresie sensorów działających w różnych zakresach fal, od światła widzialnego po podczerwień i ultrafiolet. Oprócz rakiet przeciwlotniczych Grom, a potem Piorun, firma prowadzi prace m.in. nad wdrożeniem do produkcji pocisków kierowanego Pirat, naprowadzanego na odbity promień lasera.

Telesystem odpowiada też za opracowanie półaktywnych głowic naprowadzających do amunicji artyleryjskiej precyzyjnego rażenia kal. 120 mm i 155 mm, przeznaczonej dla samobieżnego moździerza Rak oraz armatohaubic Krab i K9. Pociski APR 155 i APR 120 są prezentowane od wielu lat na różnych targach i wystawach, ale dotąd nie doczekały się zamówienia ze strony Wojska Polskiego. Podobnie ma się sprawa z pociskiem kierowanym Piratem czy naprowadzanych laserowo rakiet 70 mm dla lotnictwa. Są to dojrzałe rozwiązania, które mogłyby konkurować z produktami zagranicznymi.

Wraz z amunicją opracowano też Laserowy Podświetlasz Celów, który może współpracować z różnego typu amunicją rakietową, artyleryjską i lotniczą korzystającą z odbitego promienia lasera. Oprócz wskaźników rozwijano też dalmierze laserowe.

Jak się okazuje od kodowanego promienia lasera wskazującego cel, do przekazywania promieniem lasera zakodowanych informacji droga nie jest daleka. W sumie nie dłuższa niż powszechnie stosowane dziś w komunikacji światłowody.

Łączność laserowa – niewykrywalna i niezakłócalna?

Problemem współczesnego pola bitwy jest stałe stosowanie środków walki elektronicznej. Służą one zarówno wykrywaniu jak i zakłócaniu transmisji przeciwnika. Od radarów po radiostację i systemy pozycjonowania. Łączność optyczna to nie jest pomysł nowy, ale rozwój laserów w ostatnich latach pozwolił na jej szybki rozwój, a doświadczenia m.in. z Ukrainy, pokazały skuteczność i przydatność tego rozwiązania.

Jak działa taka łączność? W uproszczeniu bardzo podobnie do łącza światłowodowego. Światłowód, stosowany nie tylko w wojsku, ale również w komunikacji cywilnej działa dokładnie, na zasadzie zamiany sygnału elektromagnetycznych na świetlny. Kodowane impulsy pozwalają na przesłanie dużej ilości informacji w krótkim czasie i w sposób niezakłócony, o ile rzecz jasna nie zostanie przerwana.

Jak łatwo się domyślić w łączności optycznej „bezprzewodowej” stosowany jest laser jako metoda kodowania i przesyłania informacji. Oczywiście taka łączność ma swoje ograniczenia. Nadajnik i odbiornik muszą się „widzieć” w sposób niezakłócony i utrzymać łącze laserowe. Taka łączność jest nie tylko skuteczna, ale też bezpieczna, gdyż nie można przechwycić sygnału, który wędruje tylko między nadajnikiem a odbiornikiem i mówiąc jeżykiem łącznościowców „nie sieje” wokoło.

Portal Obronny SE Google News

Nowoczesne systemy łączności optycznej umożliwiają skryte przekazywanie informacji i budowę systemów, czy sieci, a przy tym zapewniają pomiar odległości, pozycjonowanie, identyfikację i inne przydatne funkcje. Mogą też służyć do łączenia systemów naziemnych, powietrznych i indywidualnych żołnierzy. Laser jest jednym ze sposobów wymiany informacji między samolotami F-35. Jak się okazuje, Polska również ma w tym zakresie osiągnięcia.

Telesystem–Mesko we współpracy z Instytutem Optoelektroniki WAT opracował system łączności optycznej w oparciu o dalmierze laserowe, których impulsowe lasery i odbiorniki wykorzystano do wymiany danych. Zastosowanie lasera impulsowego, czyli nieemitującego ciągłego sygnału, pozwala na uzyskanie mocy sięgającej tysięcy watów, podczas gdy moc klasycznych jest liczona raczej w setkach miliwatów. To zaś daje przewagę zasięgu oraz możliwości utrzymania sygnału nawet w trudnych warunkach atmosferycznych, takich jak deszcz czy mgła, które silnie zakłócają słabsze lasery.

W tym rozwiązaniu dalmierze laserowe zyskały więc nową funkcjonalność. Do systemu należą trzy typy dalmierzy VDT-LRF (Voice Data Transmision - Laser Rangefinder): Extended Range, Medium i Small. Ten ostatni ma zasięg do 3,5 km, średnia wersja do 7 km a wersja ER o zwiększonym zasięgu, to czterokrotność tej odległości.

Garda - Janusz Noga CRW Telesystem Mesko Sp. z o.o.