Spis treści
W ostatnich latach Chiny przyspieszyły rozwój swoich sił jądrowych, co wywołuje niepokój zwłaszcza po stronie Stanów Zjednoczonych. Jak wynika z raportów Pentagonu i ekspertów ds. kontroli zbrojeń, Pekin nie tylko zwiększa liczbę głowic jądrowych, ale także modernizuje infrastrukturę, by móc skutecznie rywalizować z innymi potęgami jądrowymi. Ten dynamiczny rozwój budzi pytania o intencje Chin i ich politykę nieużywania broni jądrowej jako pierwsi.
Przyspieszona rozbudowa arsenału jądrowego
Według danych Bulletin of the Atomic Scientists, które cytuje agencja Reuters, Chiny posiadają obecnie około 600 głowic jądrowych, co czyni je jedną z najszybciej rozwijających się potęg jądrowych. Amerykański Departament Obrony szacuje, że do 2030 roku Armia Ludowa-Wyzwoleńcza (PLA) będzie dysponować ponad 1000 operacyjnymi głowicami i 1500 do 2035 roku. W ramach modernizacji Chiny budują około 350 nowych silosów rakietowych oraz bazy dla mobilnych wyrzutni drogowych. Spośród 712 wyrzutni lądowych, 462 mogą przenosić rakiety zdolne do osiągnięcia terytorium USA.
Rozwój chińskiego arsenału obejmuje zarówno precyzyjne rakiety krótkiego zasięgu, jak i międzykontynentalne pociski balistyczne o sile wybuchu rzędu wielu megaton. Większość rakiet krótszego zasięgu jest przeznaczona do ataków regionalnych, ale nie wszystkie są przypisane do misji jądrowych. Ta różnorodność wskazuje na elastyczność strategiczną Chin, które przygotowują się na różne scenariusze konfliktów - zauważa Reuters.
Chiny rozbudowują także sieć podziemnych tuneli (tzw. „podziemny Chiński Mur”) o długości ponad 5000 km, służących jako schrony i bazy dla mobilnych wyrzutni.
Chińskie nośniki broni jądrowej, będące częścią tzw. triady nuklearnej, obejmują trzy główne kategorie: lądowe pociski balistyczne, morskie pociski balistyczne (SLBM) oraz lotnictwo strategiczne.
-
Lądowe pociski balistyczne:
- DF-5A: Międzykontynentalne pociski balistyczne (ICBM) o zasięgu ponad 13 000 km, wyposażone w głowice MIRV (wielogłowicowe). Rozmieszczane w stałych silosach.
-
DF-31A/AG: Mobilne ICBM o zasięgu ok. 11 000–12 000 km, zdolne do przenoszenia jednej głowicy lub MIRV.
-
DF-41: Nowoczesne ICBM na paliwo stałe, mobilne, o zasięgu do 15 000 km, zdolne do przenoszenia wielu głowic MIRV. Uznawane za kluczowy element modernizacji arsenału.
-
DF-21A: Rakiety średniego zasięgu (ERBM), mobilne, używane do celów taktycznych i strategicznych.
-
Pociski manewrujące DH-10 (CJ-10): Wystrzeliwane z lądowych wyrzutni, mogą przenosić głowice konwencjonalne lub jądrowe
- Okręty podwodne typu Jin (094): Wyposażone w pociski JL-2, o zasięgu ok. 8 000–9 000 km. Nowsze okręty typu 096 mogą przenosić bardziej zaawansowane JL-3 o zasięgu do 12 000 km. W 2025 roku odnotowano pierwszą dalekosiężną misję bojową okrętu typu 094 uzbrojonego w broń jądrową, co wskazuje na rosnącą gotowość operacyjną.
-
Bombowce H-6 (Hong-6): Modernizowane wersje zdolne do przenoszenia rakiet manewrujących z głowicami jądrowymi (np. CJ-20) oraz taktycznych bomb jądrowych.
Strategia jądrowa: samoobrona czy ukryte ambicje?
Oficjalnie Chiny deklarują politykę nieużywania broni jądrowej jako pierwsi oraz niezagrożenia nią państwom niejądrowym. Ministerstwo obrony w Pekinie podkreśla, że „wojny jądrowej nie można wygrać i nie wolno jej prowadzić”, a chińska strategia jądrowa ma charakter wyłącznie obronny. Jednak Pentagon w swoim raporcie z 2023 roku sugeruje, że Chiny mogą rozważać pierwsze użycie broni jądrowej w odpowiedzi na konwencjonalne ataki zagrażające ich siłom jądrowym, systemom dowodzenia lub w przypadku porażki militarnej na Tajwanie, która mogłaby zagrozić przetrwaniu reżimu komunistycznego.
Te rozbieżności między oficjalnymi deklaracjami a potencjalnymi scenariuszami użycia budzą nieufność. Chiny odrzucają oskarżenia o „jądrowe zagrożenie”, nazywając je próbą oczerniania i wprowadzania w błąd społeczności międzynarodowej.
Tajwan i globalna rywalizacja
Rozbudowa chińskich sił jądrowych jest ściśle powiązana z ambicjami Pekinu w regionie, szczególnie w kontekście Tajwanu. Generał Anthony Cotton, dowódca Dowództwa Strategicznego USA, wskazał, że polecenie Xi Jinpinga, by armia była gotowa do zajęcia Tajwanu do 2027 roku, napędza rozwój zdolności jądrowych. Broń jądrowa, zdolna do startu z lądu, powietrza i morza, ma zwiększyć chiński potencjał odstraszania i projekcji siły.
Szybki rozwój chińskiego arsenału jądrowego budzi obawy w USA, Japonii i Korei Południowej, które rewidują własne polityki bezpieczeństwa. Sondaże pokazują, że nawet 75% południowokoreańskiej opinii publicznej opowiada się za budową własnej broni jądrowej. Wybory z czerwca ostudziły jednak rozmowy o broni jądrowej w Seulu. Jednak nawet niektórzy członkowie Partii Demokratycznej coraz częściej dostrzegają potrzebę posiadania środków umożliwiających szybką budowę użytecznego arsenału nuklearnego, gdyby zobowiązania USA w zakresie bezpieczeństwa zawiodły.
Japonia ma trochę inną sytuację, ponieważ po tragicznych doświadczeniach II wojny kraj ten nie chce posiadać broni jądrowej. Tokio podkreśla, że Stany Zjednoczone pozostają ważnym sojusznikiem i twierdzi, że należy przekonać USA, że w interesie Ameryki leży obrona Japonii i zapobieżenie kryzysowi na Tajwanie.
Jednak jak zaznacza agencja Reuters na podstawie wywiadów z kilkunastoma japońskimi politykami, urzędnikami rządowymi i byłymi wysokimi rangą wojskowymi rośnie gotowość do złagodzenia trwającego od dziesięcioleci zobowiązania Japonii, sformułowanego w 1967 r., o nieprodukowaniu, nieposiadaniu ani nieprzechowywaniu broni jądrowej na swoim terytorium znanego jako „Trzy zasady niejądrowe”. Również wśród japońskiej opinii publicznej sondaże wskazują na większą gotowość do ponownego przemyślenia stanowiska w sprawie broni jądrowej.
Pentagon podkreśla, że Chiny inwestują w siły jądrowe szybciej niż jakakolwiek inna potęga, co może zmienić równowagę sił w regionie Indo-Pacyfiku.
