Na stronie internetowej firmy Northrop Grumman pojawiła się grafika koncepcyjna myśliwca F/A-XX, a opracowany przez nią myśliwiec szóstej generacji dla US Navy wydaje się być podobny do YF-23 Black Widow II. Ten prototypowy myśliwiec 5. generacji, rozwijany przez Northrop Grumman i McDonnell Douglas brał udział w programie Advanced Tactical Fighter Sił Powietrznych, ale ostatecznie przegrał w 1991 r. z koncepcją YF-22 Lockheeda Martina i Boeinga.
Przyszłość F/A-XX dalej pod znakiem zapytania
W obecnej rywalizacji o program budowy myśliwców szóstej generacji dla Marynarki Wojennej USA Lockheeda Martina już nie ma. Gra toczy się między firmami Northrop Grumman i Boeing, a przyszłość F/A-XX wciąż stoi pod sporym znakiem zapytania. Pentagon i administracja Donalda Trumpa rozważają jego odsunięcie na dalszy plan na rzecz myśliwca F-47 rozwijanego dla Sił Powietrznych USA, obawiając się ograniczonych mocy przemysłowych.
Sytuacja wokół następcy F/A-18E/F Super Hornet dynamicznie się zmienia. Jak już pisał Piotr Miedziński, dziennikarz Portalu Obronnego, w marcu 2025 r. wydawało się, że Marynarka Wojenna USA jest bliska wyboru wykonawcy na fazę inżynieryjno-produkcyjną (EMD) w ramach programu F/A-XX. Miesiąc później ogłoszono dodatkowe finansowanie w wysokości 500 milionów dolarów na przyspieszenie rozwoju myśliwca, jako część nowej inicjatywy obronnej USA, wartej łącznie 150 miliardów dolarów do 2029 r.
Niedługo później, bo w maju 2025 r. pojawiły się doniesienia o możliwym trzyletnim opóźnieniu programu. Agencja Reutersa informowała wówczas, że mogłoby to oznaczać de facto anulowanie obecnej rywalizacji, ponieważ kontrakty i ceny wygasłyby, wymagając nowego przetargu. Co więcej, w budżecie na rok fiskalny 2026 zaproponowano jedynie 74 miliony dolarów na dokończenie projektowania F/A-XX, a to znaczny spadek w porównaniu z 454 milionami dolarów przyznanymi w 2025 r.
US Navy umieściła więc w liście priorytetów nieujętych w budżecie wniosek o dodatkowe 1,4 mld dolarów, podkreślając, że opóźnienia mogą zagrozić przewadze bojowej grup lotniskowcowych w przyszłych konfliktach.
F/A-XX - program ważny dla Marynarki Wojennej USA
F/A-XX to myśliwiec szóstej generacji, który w latach 30. XXI wieku ma zastąpić wysłużone F/A-18E/F Super Hornet na pokładach lotniskowców. Jest kluczowym elementem morskiej części programu Next Generation Air Dominance (NGAD), obejmującego zarówno samoloty załogowe, jak i bezzałogowe, zdolne do działania w ścisłej współpracy w ramach koncepcji Manned/UnManned Teaming.
W kwietniu 2025 r. podczas Sea Air Space League kontradmirał Michaela Donnelly powiedział: „To może być ostatni taktyczny myśliwiec załogowy, jakim będzie dysponowała Marynarka Wojenna [red. USA]”. Dodał: „Znajdziemy się w punkcie, w którym będziemy raczej człowiekiem nadzorującym proces niż człowiekiem bezpośrednio w nim uczestniczącym, a samolot ten będzie pomostem do pełnej integracji hybrydowego skrzydła powietrznego [red. łączącego platformy załogowe i bezzałogowe] w przyszłości, w latach 40. XXI wieku”.
Donnelly podkreślił też, że maszyna ma oferować o 25 procent większy zasięg niż obecne myśliwce marynarki, zanim będzie musiała skorzystać z tankowania w powietrzu. Dla porównania, zasięg bojowy F/A-18 Super Hornet wynosi około 2360 km, a F-35C około 2222 km. F/A-XX ma oferować również wyższą prędkość, zdolność przenoszenia pocisków dalekiego zasięgu oraz zaawansowane systemy pasywnych i aktywnych sensorów. Projekt zakłada wykorzystanie sztucznej inteligencji wspomagającej pilota, architektury dostosowanej do walki sieciocentrycznej oraz zdolności głębokiego uderzenia w silnie bronionych rejonach, takich jak Indo-Pacyfik.
„To kluczowa cecha F/A-XX” - podkreślił Donnelly. „Będzie on zdecydowanie miał większy wbudowany zasięg, a z tankowaniem w locie można powiedzieć, że jest on praktycznie nieograniczony, o ile tylko tankowiec będzie dostępny” – dodał.
Wizualizacje ujawnione przez Northrop Grumman pokazują smukły kadłub z wlotami powietrza umieszczonymi w górnej części, wydłużonym nosem mieszczącym radar AESA oraz elementami charakterystycznymi dla samolotów pokładowych, w tym podwójnym podwoziem i hakiem pokładowym. F/A-XX ma pełnić rolę „rozgrywającego” w powietrzu, kierując działaniami bezzałogowych maszyn uderzeniowych i rozpoznawczych, co ma zapewnić utrzymanie przewagi bojowej grup lotniskowcowych w przyszłych konfliktach o wysokiej intensywności.
