- Sejmowa podkomisja obrony pozytywnie zaopiniowała projekt przyszłorocznego budżetu dla MON, opiewający na blisko 125 mld zł.
- Polska planuje wydać łącznie 200 mld zł na obronność, co ma zapewnić jej pozycję lidera w NATO pod względem procentowego udziału PKB.
- Na co dokładnie zostaną przeznaczone te środki i czy spełnią oczekiwania dotyczące modernizacji armii?
Historyczny wzrost wydatków na obronność: Skąd biorą się pieniądze?
W ostatnich latach polskie wydatki na obronność systematycznie rosną, co jest odpowiedzią na zmieniającą się sytuację geopolityczną i rosnące zagrożenia. Finansowanie obronności w Polsce opiera się na dwóch głównych filarach: środkach z budżetu państwa (część 29) oraz z Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych (FWSZ). Ten drugi, oparty głównie na instrumentach dłużnych, jest przeznaczony przede wszystkim na zakupy nowego sprzętu dla wojska.
Kierownictwo MON zapowiadało, że przyszłoroczne wydatki na obronność mają łącznie sięgnąć około 200 mld zł. Zgodnie z projektem ustawy budżetowej, który był przedmiotem obrad sejmowej podkomisji obrony narodowej ds. finansowania sił zbrojnych, w przyszłym roku w budżecie na obronność ma zostać zapisane 124,8 mld zł. Kwota ta ma stanowić 3 proc. planowanego przyszłorocznego PKB państwa. Pozostałe środki, które łącznie mają dać niemal 5 proc. polskiego PKB, zostaną wydane głównie w ramach FWSZ, zasilanego m.in. środkami z europejskiego instrumentu SAFE.
Na co pójdą miliardy? Szczegółowy plan wydatków MON
Szczegółową strukturę wydatków przedstawił gen. Sławomir Kozicki, szef departamentu budżetowego w MON. Podkreślił, że kwota 124,8 mld zł to wzrost o 0,5 mld zł w porównaniu do poprzedniego budżetu. Z tej sumy, 118,6 mld zł ma być przeznaczone na cele ściśle związane z obronnością, natomiast pozostałe 6,2 mld zł to środki, które resort obrony przekaże na cele związane przede wszystkim z obroną cywilną i ochroną ludności.
Kluczowe obszary finansowania:
- Wydatki osobowe: 26,7 mld zł zostanie przeznaczone na uposażenia dla żołnierzy i innych osób zatrudnionych przez MON. Gen. Kozicki zaznaczył, że te środki pozwolą na utrzymanie 227 641 żołnierzy w służbie, w tym:
- 163 641 żołnierzy zawodowych
- 40 tys. żołnierzy Wojsk Obrony Terytorialnej (WOT)
- 20 tys. żołnierzy dobrowolnej zasadniczej służby wojskowej
- Kwoty bazowe wynagrodzeń mają wzrosnąć o 3 proc., podobnie jak uposażenia dla pracowników resortu obrony.
- Wydatki majątkowe i modernizacja techniczna: Na „wydatki majątkowe o charakterze obronnym”, obejmujące zakupy sprzętu i inwestycje w infrastrukturę wojskową, przeznaczono 46,3 mld zł. W ramach Centralnych Planów Rzeczowych (CPR), kluczowe są wydatki na Plan Modernizacji Technicznej, czyli zakup nowego sprzętu wojskowego – na ten cel przewidziano 35,7 mld zł.
- Inwestycje budowlane i utrzymanie jednostek:
- 7,9 mld zł na inwestycje budowlane (koszary, hangary, magazyny).
- 6,1 mld zł na zakup środków materiałowych.
- 17,1 mld zł na bieżące utrzymanie jednostek (amunicja, wyposażenie, paliwo, części zamienne).
- Świadczenia dla osób fizycznych: Na wojskowe emerytury i inne świadczenia zaplanowano 18,2 mld zł. Ma to umożliwić waloryzację emerytur na poziomie 104,9 proc. oraz wypłatę „trzynastek” i „czternastek” dla około 159 tys. świadczeniobiorców.
- Dotacje i subwencje: 5,9 mld zł zostanie przeznaczone na dofinansowanie wojskowych uczelni, Agencji Mienia Wojskowego oraz przedsiębiorstw współpracujących z wojskiem.
Priorytety MON na przyszły rok: Wzrost, modernizacja i bezpieczeństwo granic
Gen. Kozicki podkreślił, że priorytety MON na przyszły rok to: dalszy wzrost liczebności Sił Zbrojnych RP, wsparcie systemu dowodzenia obroną powietrzną i przeciwrakietową, rozbudowa infrastruktury w celu sprostania potrzebom rosnącej armii i nowego sprzętu. W budżecie zaplanowano również kontynuację ważnych projektów: 500 mln zł na projekt umacniania wschodniej granicy Tarcza Wschód i 368 mln zł na inwestycje związane z budową nowej 1. Dywizji Piechoty Legionów.
Interesującym aspektem jest znaczne zmniejszenie wpłaty MON do FWSZ – z 14 mld zł w obecnym roku do zaledwie 3,3 mld zł w przyszłym. Gen. Kozicki wyjaśnił, że FWSZ zostanie zasilony m.in. środkami z unijnego instrumentu pożyczek na obronność SAFE. Wzmocniona ma zostać również kadra wojskowej Agencji Uzbrojenia, zarządzającej zamówieniami sprzętu, w tym tymi realizowanymi w ramach SAFE.
Dyskusja i dalsze kroki: Czy budżet sprosta oczekiwaniom?
Podczas posiedzenia podkomisji poseł Andrzej Śliwka (PiS) zwrócił uwagę na zauważalnie mniejsze wydatki na obszar badań i rozwoju. Gen. Kozicki przyznał, że na ten sektor przeznaczono 300 mln zł, tłumacząc spadek harmonogramem prac nad projektem fregaty Miecznik. Poseł Śliwka ocenił, że przyszłoroczny budżet na obronność powinien zostać „solidnie wzmocniony” i zapowiedział składanie poprawek.
Sejmowa podkomisja obrony pozytywnie zaopiniowała projekt budżetu dotyczący obronności, który będzie dalej procedowany przez sejmową komisję finansów. Łącznie, według zapowiedzi rządu, w przyszłym roku Polska ma wydać na obronność 4,8 proc. swojego PKB, co przełoży się na około 200 mld zł. Taki poziom wydatków ma uplasować Polskę na pierwszym miejscu w Sojuszu Północnoatlantyckim pod względem odsetka PKB przeznaczonego na obronność. Członkowie NATO na tegorocznym szczycie w Hadze zobowiązali się do docelowego wydawania 5 proc. swojego PKB na bezpieczeństwo.
