79 lat temu defilada zwycięstwa po raz pierwszy przeszła przez centrum Londynu. Do uczestnictwa w niej nie zaproszono polskich żołnierzy. Po fali krytyki brytyjski rząd zgodził się na udział 25 lotników z Dywizjonu 303. To już przeszłość, ale warta przypomnienia. Tegoroczną paradę oglądał król Karol III, wraz z rodziną oraz dziesiątkami tysięcy londyńczyków. Wojsko paradowało ulicami wokół Parlamentu i Pałacu Buckingham.
Defilada zaczęła się w samo południe. Zabrzmiał Big Ben – największy z pięciu dzwonów wewnątrz wieży zegarowej znajdującej się przy Pałacu Westminsterskim. Gdy wybrzmiał dzwon, aktor Timothy Spall odczytał tekst przemówienia, które 8 maja 1945 r. wygłosił do rozentuzjazmowanych londyńczyków ich premier Winston Churchill.
„Moi drodzy przyjaciele, to jest wasza godzina. To nie jest zwycięstwo żadnej partii ani żadnej klasy. To zwycięstwo wielkiego narodu brytyjskiego jako całości. Byliśmy pierwsi, na tej starożytnej wyspie, którzy dobyli miecza przeciwko tyranii...” – mówił 80 lat temu Churchill.
Aktorowi przyszło cytowanie tej mowy łatwo, gdyż w filmie „The King's Speech” (Jak zostać królem) grał… Winstona Churchilla!
Po tej historycznej przypominajce rozpoczęła się rocznicowa defilad. O udziale w paradzie Ukraińców wiadomo było od kilku dni. W sieci były dostępne filmiki z prób defiladowych z udziałem 11-osobowej, żeńsko-męskiej reprezentacji Sił Zbrojnych Ukrainy. W poniedziałek powitano ich gromkimi brawami.
Resort obrony UK już wcześniej wyjaśniał, że udział Ukraińców w obchodach 80. rocznicy zwycięstwa w Europie nad III Rzeszą jest symbolem poparcia dla „ciągłej walki Ukrainy o wolność przeciwko niesprowokowanej, bezprawnej inwazji Rosji".
Trzeba wspomnieć o roli rodziny królewskiej w poniedziałkowych uroczystościach. Londyński korespondent PAP napisał w depeszy:
„Z trybun parady przyglądała się brytyjska rodzina królewska. Król Karol III, ubrany w mundur marynarki wojennej, siedział obok jednej z weteranek, 98-letniej Joy Trew, która służyła w Pomocniczych Siłach Powietrznych Kobiet jako operatorka radiowa. Królowi towarzyszyła królowa Kamila. Na platformie widokowej był także książę William z księżną Kate i ich trojgiem dzieci.
Po zakończeniu parady król Karol wraz z pozostałymi członkami rodziny pojawił się na balkonie Pałacu Buckingham, skąd obserwowali przelot samolotów sił powietrznych Wielkiej Brytanii – Royal Air Force, w tym zarówno maszyn współczesnych, jak i historycznych. Na londyńskim niebie pojawił się m.in. samolot transportowy Voyager, który wykorzystywany jest w brytyjskim wsparciu dla Ukrainy oraz zespół akrobacyjny Red Arrows, słynący z czerwonych, białych i niebieskich smug pozostawianych na niebie przez jej samoloty...”.
Dla ścisłości dodajmy, że przyjmującym defiladę był król Karol III.
8 maja 1945 r. Wielka Brytania zakończyła wojnę, mając pod bronią (wg różnych źródeł) do 5 mln żołnierzy: 2,9 mln w wojskach lądowych, 850 tys. w marynarce wojennej oraz 1,1 mln w siłach powietrznych.
Wielka Brytania była stroną uczestniczącą w aktach bezwarunkowej kapitulacji III Rzeszy, obok USA, ZSRR i Francji. W aktach, bo Rzesza Wielkoniemiecka kapitulowała dwukrotnie. Po raz pierwszy – 7 maja w Reims i po raz drugi – 8 maja w Berlinie, a to dlatego, że zażądał tego Stalin, niezadowolony, że reprezentował go mało znaczący generał artylerii. O tym wątku historii II wojny światowej w Portalu Obronnym już 7 maja…
