W poniedziałek (27 maja) obradowało w Sofii Zgromadzenie Parlamentarne NATO i wolą większości (z 32) państw członkowskich Kosowo – przy 14 głosach wstrzymujących się i jednym przeciw (od Węgier) otrzymało status członka stowarzyszonego. Prisztina jest zadowolona z tej decyzji, której oponował Belgrad. Serbia również jest członkiem Zgromadzenia (od 2017 r.), przy czym – w przeciwieństwie do Kosowo, nie ma aspiracji do pełnego członkostwa w Pakcie.
Co oznacza być członkiem stowarzyszonym Zgromadzenia? Zgromadzenie Parlamentarne NATO jest forum parlamentarnym, które składa się z delegacji parlamentarnych państw członkowskich NATO oraz krajów stowarzyszonych. Zgromadzenie zajmuje się szerokim zakresem tematów związanych z bezpieczeństwem, obronnością oraz współpracą międzynarodową.
Kraje stowarzyszone zazwyczaj mają status partnera NATO w ramach różnych programów partnerskich, takich jak choćby Partnerstwo dla Pokoju. Status członka stowarzyszonego umożliwia tym krajom aktywny udział w dyskusjach dotyczących polityki obronnej i bezpieczeństwa, promując jednocześnie współpracę i wymianę informacji między NATO a państwami stowarzyszonymi. Generalnie ujmując: jest to pierwszy etap w dążeniu do uzyskania statusu członka NATO.
Wspomniane Partnerstwo dla Pokoju umożliwi Siłom Bezpieczeństwa Kosowa choćby uczestnictwo w ćwiczeniach/manewrach udziałem wojsk NATO i krajów partnerskich. Kosowo potęgą militarną nie jest. Jej siły zbrojne to twór będący czymś pomiędzy armią a samoobroną. W rankingu Global Firepower potencjał militarny tego maleńkiego państwa (ok. 1,5 mln mieszkańców, 10,887 km kw. powierzchni) zajmuje obecnie 135. miejsce (na 137 państw ujętych w nim). Serbia, w granicach której formalnie do 2008 r. było Kosowo (i którego istnienia Belgrad nie uznaje) zajmuje 56. miejsce.
Forca e Sigurisë së Kosovës (KSF – w albańskim) vel Kosovske bezbednosne snage (KBS – w serbskim) vel Kosovo Security Force, (KSF) mają pod bronią ok. 5 tys. żołnierza. Prisztina planuje, że „w najbliższych latach” liczebność armii zwiększy się o 3 tys. żołnierzy. Na obronność rocznie wydaje się nieco ponad 100 mln euro.
By stać się członkiem NATO Kosowo w dalszej kolejności musi otrzymać akces do Planu Działań na Rzecz Członkostwa (Membership Action Plan - MAP). To wiąże się z tym, że Prisztina będzie musiała przeprowadzić szereg reform politycznych, wojskowych i gospodarczych, aby spełnić standardy NATO. Gdy MAP będzie wypełniony i standardy osiągnięte, kraj może otrzymać formalne zaproszenie do przystąpienia do NATO. Na samym końcu wszystkie państwa członkowskie NATO muszą ratyfikować traktat akcesyjny. Ten proces również może zająć od kilku miesięcy do kilku lat.
Czarnogóra potrzebowała, od startu do mety, 11 lat. Macedonii Północnej zajęło to ponad 20 lat. Albanii – tylko lat 9, a Chorwacji o rok mniej. Jak długo będzie do celu zdążało Kosowo? Długo. Bardzo długo…
