Spis treści
- Ostateczna decyzja wkrótce
- Co to jest SAFE? Unijny program finansowania obronności
- Czechy stawiają na niemieckie Leopardy
- Leopard 2A8
W czerwcu 2024 roku premier Fiala ogłosił plany zakupu aż 77 czołgów Leopard 2A8 (w tym 58 czołgów Leopard 2A8 i do 19 wozów wsparcia na podwoziu czołgowym) za kwotę 52,1 mld koron. Negocjacje dotyczące umowy zakupu są na zaawansowanym etapie, a Ministerstwo Obrony planuje podpisać umowę jeszcze przed jesienią.
Ministerstwo Obrony Czech uważa, że pożyczka z unijnego systemu SAFE jest korzystna z kilku powodów:
- Zapewnia dodatkowe środki na modernizację armii.
- Umożliwia zakup nowoczesnego sprzętu wojskowego.
- Zwalnia z obowiązku płacenia podatku VAT.
Ostateczna decyzja wkrótce
Rząd Czech musi podjąć ostateczną decyzję w sprawie skorzystania z pożyczki do 29 listopada. Do końca lipca kraje członkowskie UE mają czas na wyrażenie zainteresowania pożyczkami i poinformowanie Komisji Europejskiej o planowanej kwocie.
Co to jest SAFE? Unijny program finansowania obronności
SAFE (Strategic Alliance for Defence and Security) to inicjatywa Unii Europejskiej mająca na celu wzmocnienie europejskiego przemysłu obronnego i zwiększenie zdolności obronnych państw członkowskich. Program oferuje wsparcie finansowe na realizację wspólnych projektów w dziedzinie obronności, w tym na badania i rozwój, produkcję sprzętu wojskowego oraz współpracę między przedsiębiorstwami z różnych krajów UE. Dzięki temu instrumentowi, kraje członkowskie mogą wspólnie kupować sprzęt wojskowy i uzyskać pożyczki na obronę, a fundusz opiewa na 150 mld euro.
Czechy stawiają na niemieckie Leopardy
W maju 2023 roku czeskie Ministerstwo Obrony rozpoczęło negocjacje w sprawie zakupu 70–77 czołgów Leopard 2A8, które są najnowszą wersją niemieckiego czołgu podstawowego, opracowaną na bazie wariantu węgierskiego 2A7HU. Decyzja była podyktowana potrzebą wzmocnienia zdolności bojowych Armády České republiky (AČR) oraz zwiększenia interoperacyjności z innymi krajami NATO. Czechy dołączyły do międzynarodowej koalicji, koordynowanej przez Niemcy, w ramach tzw. Cooperative Procurement Arrangement (CPA), co miało zapewnić korzystniejsze ceny i zaangażowanie czeskiego przemysłu w produkcję.
12 czerwca 2024 roku czeski rząd zatwierdził przystąpienie do wspólnego zakupu Leopardów 2A8 z Niemcami i innymi państwami, takimi jak Norwegia, Holandia czy Litwa. Umowa ramowa, podpisana 24 czerwca 2024, zakłada zakup 61 czołgów w sześciu wariantach (z opcją na kolejne 16, co daje maksymalnie 77 wozów) za szacunkową kwotę 52,1 mld CZK (ok. 2,1 mld EUR).
Kluczowym elementem negocjacji było włączenie czeskich firm, takich jak Excalibur Army (część Czechoslovak Group), w produkcję elementów czołgów, m.in. wież, pomocniczych agregatów prądotwórczych i systemów łączności. Planuje się utworzenie linii produkcyjnej w zakładach w Šternberku, co ma zwiększyć zdolności produkcyjne niemieckiego koncernu KNDS do 20 czołgów miesięcznie. Czeski przemysł ma także odpowiadać za serwis i utrzymanie wozów, co wzmacnia lokalną gospodarkę.
W 2025 roku pojawiły się trudności związane z niższym niż zakładano budżetem obronnym Czech (154 mld CZK zamiast planowanych 169 mld CZK). Szef Sztabu Generalnego Karel Řehka wyraził obawy o finansowanie programu, co może opóźnić zakup. W odpowiedzi czeskie Ministerstwo Obrony ogłosiło zainteresowanie uzyskaniem kredytu w wysokości 52 mld CZK w ramach unijnego instrumentu SAFE, aby sfinansować projekt. Minister obrony Jana Černochová podkreśliła strategiczne znaczenie programu, wskazując na konieczność znalezienia dodatkowych środków.
Dostawy Leopardów 2A8 mają rozpocząć się w 2027 roku i zakończyć do 2030 roku. Czołgi te mają zastąpią starsze T-72M1 i T-72M4CZ. Równolegle Czechy pozyskują Leopardy 2A4 (docelowo 42 sztuki, w tym 28 w ramach mechanizmu Ringtausch za pomoc dla Ukrainy), które mają służyć do szkolenia i jako rezerwa. Po 2030 roku czeska armia planuje dysponować łącznie ok. 122 czołgami Leopard 2 (A4 i A8)
Leopard 2A8
Leopard 2A8 nie bazuje na niemieckiej wersji A7+, ale na węgierskim wariancie Leoparda 2A7HU. Ma być jednak od niego jeszcze nowocześniejszy, dzięki wymianie systemu kierowania ogniem, łączności i świadomości sytuacyjnej. Bezpieczeństwo ma zapewnić nowy pakiet opancerzenia, chroniący też przed minami i innymi ładunkami dno pojazdu oraz system aktywnej obrony EuroTrophyBędzie to produkowany przez spółkę jont venture firm KMW, General Dynamics European Land Systems (GDELS) oraz Rafael Advanced Defense Systems wariant dobrze znanego izraelskiego systemu ochrony Trophy, produkowanego przez ostatnią z wymienionych firm. Uzbrojenie podstawowe nadal będzie stanowić armata Rh120 L55 kalibru 120 mm, ale podobnie jak w pojazdach węgierskich, dodano zdalnie sterowany moduł uzbrojenia. Wzrost masy związany z opancerzeniem ma skompensować nowy silnik o mocy 1600 KM. Zwiększony pobór mocy nowych systemów zaspokoi mocniejsze APU (pomocnicze źródło zasilania).
