10 lipca dziennik The Telegraph, powołując się na zdjęcia satelitarne Maxar Technologies, poinformował, że Chiny budują „tajną bazę wojskową” w Tadżykistanie. Jak podaje The Telegraph, „obiekt znajduje się w górach na wysokości około 4000 metrów, w pobliżu granicy z Afganistanem ma wieże obserwacyjne i stacjonują tam żołnierze z obu krajów, którzy obecnie regularnie odbywają wspólne ćwiczenia wojskowe transmitowane w chińskich mediach państwowych”. Jednak zdjęcia satelitarne pokazują również postęp trwających tam prac. Lokalizacja bazy znaduje się w obszarze Szaymak w dystrykcie Murgob w Pamirze i znajduje się w pobliżu granicy z Afganistanem. W przeszłości pojawiały się także doniesienia o budowie chińskiej bazy wojskowej w Tadżykistanie.
Według brytyjskiego dziennika, Chiny budują tajną bazę wojskową w Tadżykistanie, ponieważ dostrzegają rosnące zagrożenie dla swojego bezpieczeństwa ze strony talibów. Ale także, by zabezpieczyć swoje wpływy w regionie. Według gazety, budowa ta, trwa prawie dekadę i rozpoczęła się po tym, jak Chiny i Duszanbe podpisały umowę o bezpieczeństwie w 2016 roku. Przez prawie dekadę baza była rozbudowywana o takie elementy, jak lądowisko dla śmigłowców, mury obwodowe, drogi dojazdowe i wieże strażnicze. W 2019 roku „Washington Post” podała, że Chińska Republika Ludowa od kilku lat posiada posterunek graniczny w Tadżykistanie.
Żaden z krajów nie potwierdził publicznie istnienia bazy co więcej zarówno Chiny jak i Tadżykistan zdementowały doniesienia medialne: „Informacje rozpowszechniane przez niektóre media o utworzeniu chińskiej bazy wojskowej na terytorium Tadżykistanu są bezpodstawne” – napisała ambasada w oświadczeniu, donosi Deccan Herald.
W oświadczeniu napisano, że kraje współpracują w zakresie zwalczania transgranicznej przestępczości zorganizowanej, handlu narkotykami i cyberprzestępczości.
Ministerstwo Spraw Zagranicznych Tadżykistanu również zdementowało doniesienia o obecności tajnej chińskiej bazy wojskowej na terytorium kraju.
„Jeśli chodzi o doniesienia w niektórych mediach masowego przekazu, że Chiny rzekomo utworzyły bazę wojskową na terytorium Tadżykistanu, informujemy, że są one bezpodstawne. Ta kwestia nie była i nie jest przedmiotem negocjacji tadżycko-chińskich” – głosi oświadczenie Ministerstwa Spraw Zagranicznych Tadżykistanu z 12 lipca. Ministerstwo Spraw Zagranicznych Tadżykistanu stwierdziło w swoim oświadczeniu: „Duszanbe i Pekin aktywnie współpracują w kwestiach odporności na wyzwania i zagrożenia zarówno na płaszczyźnie dwustronnej, jak i w ramach organizacji międzynarodowych i regionalnych. Zamierzamy także zacieśnić współpracę z Pekinem w walce z siłami "zła”, transgraniczną przestępczością zorganizowaną, w tym handlem narkotykami, oraz cyberprzestępczością.
Jaka jest więc prawda? Zdjęcia satelitarne to dość jasny dowód, że coś w tym regionie powstaje i znajdują się tam dwie strony. Chiny podobnie jak USA chcą posiadać bazy w różnych częściach świata, jednak w przeciwieństwie do USA, Pekin przyjął taktykę zaprzeczania lub milczenia na temat budowanych obiektów, mimo że media, USA czy zdjęcia satelitarne wskazywały dowody na ich budowle. Mieliśmy tak np. z bazą w Kambodży czy Dżibuti, a także obiektu wojskowego w porcie w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, prace te jednak potem wstrzymano. Tutaj również Chiny zaprzeczały. Mimo tego, że Chiny lubią powtarzać, że prowadzą zupełnie inną politykę niż USA, a robią dokładnie to samo.
Warto tutaj jednak wspomnieć, że ponad dziesięć lat temu Chiny utworzyły w Tadżykistanie punk nasłuchu radiowego, aby śledzić zaangażowanie Zachodu w Afganistanie. Według doniesień medialnych Pekin i Duszanbe umieściły obiekt pod nominalną kontrolą tadżyckiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, a nie Ministerstwa Obrony, tak by obiekt nie został uznany za bazę wojskową.
Polecany artykuł:
Mimo tego, że obydwie strony zaprzeczają istnieniu bazy, to można sądzić, że Chiny mają zamiar rozszerzyć swoją obecność militarną w Azji Środkowej. W lipcu miała miejsce wizyta przewodniczącego Chin Xi Jinping w Tadżykistanie i ślubował on „integralność terytorialną” kraju, ogłaszając jednocześnie zacieśnienie stosunków dyplomatycznych.
Azja Środkowa jest ważnym obszarem chińskiej Inicjatywy Pasa i Szlaku, czyli ogromnego projektu infrastrukturalnego, który Pekin wykorzystuje do zwiększenia swoich wpływów za granicą. Dodatkowo od powrotu Talibów do władzy w 2021 r. nasiliły się obawy o 800-milową granicę Tadżykistanu z Afganistanem. Wiadome jest, że Chiny dostarczają amunicję i technologię do Tadżykistanu.
Chiny są obecnie największym zagranicznym inwestorem w Tadżykistanie. Kiedyś odpowiadały za ponad 60% zadłużenia zagranicznego Duszanbe, obecnie odsetek ten zmniejszył się do około 40%. Jest widoczny napływ chińskich inwestycji górniczych i projektów budowlanych. W Ayni, odległym północnym mieście, wpływ chińskich inwestycji jest dość mocno zauważalny. W całym Tadżykistanie rośnie również obecność chińskich towarów i inwestycji infrastrukturalnych.