Spis treści
- Senat popiera specustawę o inwestycjach obronnych – co się zmieni?
- Kluczowe założenia specustawy – Tarcza Wschód i rozwój przemysłu zbrojeniowego
- Zakup dronów bez przetargu? Nowe możliwości dla MON
- Decyzje administracyjne w przyspieszonym tempie
- Ochrona środowiska a inwestycje obronne
- Nabywanie nieruchomości i odszkodowania
- Senat za, Prezydent zdecyduje. Nowelizacja ustawy o obronie ojczyzny jednogłośnie przyjęta
Co zawiera specustawa o inwestycjach obronnych?
- Uproszczenie procedur dla kluczowych inwestycji obronnych.
- Podział inwestycji na kluczowe i strategiczne.
- Możliwość wywłaszczenia nieruchomości za odszkodowaniem.
- Zwolnienie z prawa zamówień publicznych dla zakupu dronów.
Senat popiera specustawę o inwestycjach obronnych – co się zmieni?
W czwartek (17 lipca) Senat wyraził poparcie dla specustawy o inwestycjach obronnych, która ma na celu usprawnienie realizacji kluczowych projektów w sektorze obronności. Za ustawą z poprawkami opowiedziało się wszystkich 83 głosujących senatorów. Teraz ustawa wraca do Sejmu, gdzie odbędzie się ostateczne głosowanie.
Senatorowie przyjęli kilka poprawek; jedna z nich zakłada, że przepisów ustawy nie stosuje się do nieruchomości stanowiących rodzinne ogrody działkowe.
Kluczowe założenia specustawy – Tarcza Wschód i rozwój przemysłu zbrojeniowego
Specustawa ma na celu uproszczenie procedur przygotowania i realizacji kluczowych inwestycji w obronność. Nowe przepisy mają usprawnić między innymi:
- Budowę instalacji wzdłuż wschodniej granicy w ramach programu „Tarcza Wschód”.
- Budowę nowych jednostek wojskowych, magazynów i poligonów.
- Inwestycje w rozbudowę przemysłu zbrojeniowego.
Ustawa zakłada podział inwestycji na inwestycje kluczowe, takie jak Tarcza Wschód i produkcja amunicji, oraz inwestycje strategiczne. Zmiany dotyczą m.in. wydawania zgody środowiskowej, realizacji inwestycji na gruntach państwowych i oparciu ich o lokalne przedsiębiorstwa. Regulacja przewiduje też możliwość wywłaszczenia nieruchomości za odszkodowaniem oraz tworzenia stref ochronnych terenów zamkniętych.
Zakup dronów bez przetargu? Nowe możliwości dla MON
Specustawa przewiduje zwolnienie zakupów bezzałogowych statków powietrznych i środków ich zwalczania z obowiązku stosowania prawa zamówień publicznych. Warunkiem jest zgoda szefa MON i przetestowanie dronów przez wojsko. To znaczące ułatwienie ma przyspieszyć modernizację polskiej armii i zwiększyć jej zdolności obronne.
Decyzje administracyjne w przyspieszonym tempie
Specustawa zakłada wydawanie jednej zespolonej decyzji administracyjnej o zezwoleniu na realizację strategicznej inwestycji. Decyzję o zezwoleniu na realizację strategicznej inwestycji w zakresie potrzeb obronności państwa (DRSI) będzie wydawał wojewoda w terminie do 90 dni od dnia złożenia wniosku przez inwestora.
Wykaz kluczowych inwestycji w zakresie potrzeb obronności państwa, w tym inwestycji realizowanych w ramach programu Tarcza Wschód oraz kluczowych inwestycji w zakresie potrzeb bezpieczeństwa publicznego będzie określał minister obrony narodowej.
Ochrona środowiska a inwestycje obronne
Ustawa przewiduje również mechanizmy ochrony środowiska w kontekście realizacji kluczowych inwestycji. Jeśli regionalny dyrektor ochrony środowiska stwierdzi, że realizacja kluczowej inwestycji może negatywnie oddziaływać m.in. na obszar Natura 2000, wówczas ma on określić w postanowieniu, przy współpracy z inwestorem, działania minimalizujące lub rozwiązania alternatywne. Jeśli nie będzie to możliwe, ma określić zakres, miejsce, termin i sposób wykonania kompensacji przyrodniczej.
Nabywanie nieruchomości i odszkodowania
Ustawa określa też zasady nabywania nieruchomości na potrzeby inwestycji i ustalania odszkodowania za nieruchomości. To kluczowy element, który ma umożliwić sprawne realizowanie inwestycji obronnych, minimalizując jednocześnie potencjalne konflikty związane z prawami własności.
Senat za, Prezydent zdecyduje. Nowelizacja ustawy o obronie ojczyzny jednogłośnie przyjęta
W czwartek Senat również wyraził jednogłośne poparcie dla nowelizacji ustawy o obronie ojczyzny. Za ustawą opowiedziało się wszystkich 81 głosujących senatorów. Teraz ustawa trafi na biurko prezydenta, gdzie odbędzie się ostateczna decyzja. Za ustawą opowiedziało się wszystkich 81 głosujących senatorów. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.
Podstawowym celem nowelizacji jest usprawnienie procesu rekrutacji do wojska i poprawa procesów zarządzania zasobami osobowymi Sił Zbrojnych. Wprowadzono regulację, w myśl której „postępowanie rekrutacyjne wobec osoby ubiegającej się o powołanie do służby wojskowej prowadzi się bez zbędnej zwłoki”.
Zapis o rekrutacji „bez zbędnej zwłoki” wzbudził kontrowersje wśród niektórych parlamentarzystów Prawa i Sprawiedliwości. Senator Wojciech Skurkiewicz argumentował, że zmiana przepisów w tej kwestii spowoduje "rozszczelnienie systemu" i spowolni proces rekrutacji do wojska. Wiceminister obrony Stanisław Wziątek utrzymywał jednak, że zmiana służy dokładnej weryfikacji, czy dany kandydat spełnia określone wymogi.
Nowelizacja precyzuje zasady związane z wysyłaniem żołnierzy na dodatkowe nauki oraz odbywania przez nich podróży służbowych w celu udziału w ćwiczeniach i szkoleniach. Przewidziano także wprowadzenie przepisów dotyczących zwrotu kosztu dotarcia żołnierzy wezwanych na ćwiczenia na poligony.
Drugi obszar zmian obejmuje kwestie związane z finansowaniem zakupów sprzętu wojskowego - m.in. za pomocą Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych, z którego finansowana jest duża część kluczowych kontraktów na sprzęt. Chodzi m.in. o umożliwienie otwarcia przez stronę polską rachunku bankowego w banku centralnym państwa realizującego zamówienia na uzbrojenie lub sprzęt wojskowy.
W przepisach znalazły się także regulacje dotyczące m.in.:
- Kwestii zarządzania danymi osobowymi w MON.
- Modyfikacji wymagań, które żołnierze muszą spełnić, by być mianowani na stopnie kaprala i podporucznika.
- Finansowania opieki nad służącymi w armii końmi i psami służbowymi na „emeryturze”.
Ustawa o obronie ojczyzny została przyjęta w kwietniu 2022 roku i zastąpiła wiele obowiązujących wcześniej aktów dotyczących funkcjonowania Sił Zbrojnych RP i całego systemu obronności państwa. Obecnie jest podstawowym aktem prawnym regulującym ten obszar.
