Wiosną 2023 roku Słowacja, jako pierwszy kraj, przekazała Ukrainie całą swoją flotę radzieckich myśliwców MiG-29 oraz dwa systemy przeciwlotnicze. Decyzja ta, podjęta przez ówczesny rząd premiera Eduarda Hegera i ministra obrony Jaroslava Naďa, miała na celu wsparcie Ukrainy w obliczu pełnej inwazji Rosji. Obecny rząd premiera Roberta Fico, który utrzymuje dobre stosunki z Rosją, złożył w czerwcu ubiegłego roku wniosek o wszczęcie postępowania karnego przeciwko Hegerowi i Naďowi. Zarzucano im sabotaż, nadużycie władzy i naruszenie obowiązków w zarządzaniu mieniem publicznym. Obecny minister obrony Robert Kalinak posunął się nawet do oskarżenia swojego poprzednika o „zdradę”.
Wyniki śledztwa: brak przestępstwa
Śledczy z Bratysławy wstrzymali postępowanie karne 30 października, stwierdzając, że „ustalono w wystarczającym stopniu, że przedmiotowe działanie nie stanowi przestępstwa i nie ma powodu, aby dalej kierować sprawę do sądu”. Rzeczniczka prokuratury poinformowała, że dochodzenie wykazało, iż przekazanie sprzętu wojskowego Ukrainie nie spowodowało żadnej szkody dla Słowacji w rozumieniu krajowego kodeksu karnego. Co więcej, „nie udowodniono również, że członkowie rządu działali z zamiarem uzyskania nielegalnych korzyści dla siebie lub innych osób, ani że wykonywali swoje uprawnienia w sposób niezgodny z prawem lub przekraczający ich kompetencje”.
Reakcja byłego ministra obrony
Jaroslav Naď z zadowoleniem przyjął decyzję prokuratury, podkreślając w poście na Facebooku: „Potwierdziło się to, o czym wielokrotnie mówiłem: rząd Eduarda Hegera, w którym pełniłem funkcję ministra obrony, działał nie tylko moralnie poprawnie, ale także w interesie narodowym Republiki Słowackiej i w pełnej zgodzie z obowiązującymi przepisami i konstytucją w związku z przekazaniem samolotów MiG-29”. Naď dodał, że oczekuje publicznych przeprosin od rządu Fico.
Słowacja odziedziczyła MiG-29 po rozpadzie Czechosłowacji w 1993 roku (początkowo ok. 10–12 sztuk), a później otrzymała kolejne z Rosji jako spłatę długu (łącznie do 24 maszyn). W latach 2004–2008 przeprowadzono modernizację do standardu NATO (MiG-29AS/UBS), co pozwoliło na integrację z systemami Sojuszu. W 2022 r. Słowacja zrezygnowała z eksploatacji postsowieckich MiG-29, które przekazano Ukrainie - 13 samolotów (w tym 4 doleciały o własnych siłach, reszta transportem lądowym, część jako źródło części zamiennych). W związku z tym, że na Słowacji doszło do zmiany władzy, to decyzja poprzedniego rządu ws. przekazania tych samolotów Ukrainie nie spotkała się z optymistycznym nastawieniem. W czerwcu sekretarz stanu w departamencie wojskowym Igor Melicher przekazał, że według niego Słowacja nielegalnie przekazała Ukrainie myśliwce MiG-29. W 2018 roku zamówiono 14 F-16 Block 70 (wartość ok. 1,9 mld USD). Pierwsze dostawy odbyły się lipcu 2024 (2 szt.), kwietniu 2025 (kolejne 2).
Polecany artykuł:
MiG-29
Samolot MiG-29 (kod NATO: Fulcrum) to radziecki/rosyjski myśliwiec przewagi powietrznej czwartej generacji, zaprojektowany w biurze Mikojana-Gurewicza w latach 70. jako odpowiedź na amerykańskie F-15 i F-16. Dwuosobowy lub jednomiejscowy, napędzany dwoma silnikami turboodrzutowymi Klimow RD-33 o ciągu 49,4 kN bez dopalania i 81,4 kN z dopalaniem, osiąga prędkość Mach 2,25 (ok. 2400 km/h) i pułap 18 000 m.
Jego zasięg wynosi 1430 km z wewnętrznym paliwem, do 2100 km z dodatkowymi zbiornikami, a nowsze wersje umożliwiają tankowanie w powietrzu. Aerodynamiczna konstrukcja z trapezowymi skrzydłami i podwójnymi statecznikami zapewnia doskonałą manewrowość, wspieraną w nowszych wariantach przez system fly-by-wire. Wyposażony w radar Fazotron N019 (zasięg wykrywania 70-100 km) i systemy optoelektroniczne, może przenosić uzbrojenie: pociski R-27, R-73, bomby kierowane, rakiety niekierowane oraz działko 30 mm GSh-30-1. Masa własna wynosi 11 000 kg, maksymalna startowa 18 500 kg. Długość samolotu to 17,32 m, rozpiętość skrzydeł 11,36 m, wysokość 4,73 m. MiG-29 jest wszechstronny, operuje w trudnych warunkach, ale w wersjach eksportowych (np. węgierskich) miał ograniczone możliwości awioniki i wymagał częstych remontów. Modernizacje (np. MiG-29SMT) poprawiły radar, systemy nawigacyjne i uzbrojenie, dostosowując go do standardów NATO.
