Polska z zielonym światłem na bomby szybujące. USA zatwierdzają sprzedaż GBU-39/B SDB

2025-05-22 8:20

Departament Stanu USA pozytywnie rozpatrzył polskie zapytanie ofertowe w sprawie zakupu bomb szybujących GBU-39/B SDB. Ostatecznie wydano zgodę sprzedaż blisko 1400 bomb, których producentem jest Boeing. Amerykańskie uzbrojenie ma trafić do jednostek lotnictwa taktycznego, prawdopodobnie w głównej mierze dedykowane samolotom F-35 jak i F-16, będące również z nimi zintegrowane.

GBU-39/B

i

Autor: Sgt. Lance Cheung/ Wikipedia GBU-39/B umieszczone pod kadłubem F-15E Strike Eagle

Jak może przeczytać na stronie Departamentu Stanu USA, Polska wyraża zainteresowanie zakupem do 1400 bomb GBU-39/B SDB oraz czterema szkolno-treningowymi GBU-39/T-1. Ponadto zatwierdzony pakiet obejmuje makiety gabarytowo-masowe, urządzenia diagnostyczne, części zamienne, usługi wsparcia eksploatacji, usługi szkolno-logistyczne.

Całość wyżej wymienionego wcześniej pakietu została wyceniona na maksymalną kwotę 180 milionów dolarów, jednak nie należy się przywiązywać do tej kwoty. Po pierwsze faktyczna kwota będzie znana dopiero po podpisaniu umowy międzyrządowej LOA. Kolejną kwestią jest fakt, że liczba 1400 bomb jest ilością maksymalną i Polska wcale nie musi zakupić wyżej podanej ilości.

W październiku 2024 roku, przy okazji zatwierdzenia pakietu modernizacji samolotów F-16 C/D Block 50/52+, Departament Stanu USA poinformował o wydaniu zgody na sprzedaż do Polski pojedynczych sztuk bomb obydwu typów – GBU-39/B oraz GBU-53/B. Pierwsza produkcji Boienga druga Raytheona, który wchodzi w skład koncernu RTX. Dzisiejsze wydanie zgody na tak znaczną ilość tych bomb, może wskazywać na wygraną uzbrojenia Boeinga.

Bomby szybujące GBU-39/B Small Diameter Bomb (SDB) są zaawansowany typem amunicji lotniczej precyzyjnego rażenia, który został opracowany przez amerykańskiego Boeinga. Ma on stanowić odpowiedź na rosnące zapotrzebowanie sił powietrznych na broń o wysokiej skuteczności bojowej poprzez niewielką masę, ograniczony promień rażenia wtórnego oraz zwiększonej liczbie możliwych do przenoszenia jednostek uzbrojenia na pojedynczy samolot bojowy.

GBU-39/B należy do rodziny tzw. bomb szybujących, co oznacza, że po zrzuceniu z samolotu nie spada swobodnie pionowo na cel jak klasyczna bomba grawitacyjna, lecz dzięki zastosowaniu rozkładanych skrzydeł aerodynamicznych oraz systemu naprowadzania może przebyć dystans rzędu kilkudziesięciu kilometrów, rażąc cel z dużej odległości, bez konieczności wlatywania samolotu w zasięg środków obrony przeciwlotniczej przeciwnika.

Podstawowa wersja GBU-39/B wykorzystuje system nawigacji inercyjnej wspomaganej GPS, który pozwala na precyzyjne naprowadzanie bomby na zadany współrzędnymi cel, z błędem CEP (Circular Error Probable) wynoszącym zaledwie kilka metrów, co pozwala na rażenie zarówno celów punktowych, jak i obiektów silnie bronionych, przy jednoczesnym minimalizowaniu strat ubocznych oraz ryzyka rażenia własnych wojsk lub ludności cywilnej.

Bomba posiada stosunkowo niewielką głowicę odłamkowo-burzącą o masie 93 kg, ale jej działanie opiera się na wysokiej precyzji trafienia oraz możliwości zniszczenia krytycznych punktów infrastruktury przeciwnika takich jak stanowiska radarowe, systemy dowodzenia, elementy lotnisk, centra łączności czy transportu bez konieczności użycia dużych bomb lotniczych i bez powodowania nadmiernych zniszczeń w otoczeniu.

Jedną z głównych zalet operacyjnych GBU-39/B jest możliwość podwieszenia aż czterech takich bomb pod jednym węzłem uzbrojenia dzięki specjalnemu adapterowi BRU-61/A, co w sposób znaczący zwiększa zdolności bojowe samolotów taktycznych, umożliwiając im jednoczesne rażenie większej liczby celów w ramach jednej misji bojowej, przy jednoczesnym zmniejszeniu ryzyka konieczności powrotu na lotnisko celem ponownego uzbrojenia. Dzięki kompaktowym wymiarom GBU-39/B może być także przenoszona w wewnętrznych komorach uzbrojenia samolotów F-35 pozwalając mu zachować niską wykrywalność radarową maszyny nawet podczas operacji bojowych.

Z punktu widzenia operacyjnego, GBU-39/B odgrywa kluczową rolę w strategii rażenia przeciwnika na głębokim zapleczu frontu, zwłaszcza w kontekście niszczenia infrastruktury logistycznej, obiektów sztabowych, wyrzutni systemów przeciwlotniczych, a także elementów łańcucha dowodzenia i rozpoznania, przy jednoczesnym minimalizowaniu ryzyka dla załóg samolotów bojowych. Jest to uzbrojenie dedykowane zarówno dla działań „pierwszego dnia wojny”, jak i dla precyzyjnego wsparcia sił lądowych w głębi teatru działań wojennych, przy ograniczonej obecności lub braku przewagi powietrznej nad przeciwnikiem.

Garda - Gen. Nowak o F-35

GBU-39/B ma swój również wątek ukraiński, ponieważ zyskał on nowe znaczenie operacyjne dzięki integracji ich z naziemnymi platformami, przede wszystkim w postaci systemu GLSDB, który umożliwia wystrzeliwanie bomb GBU-39/B z wieloprowadnicowych wyrzutni rakietowych, takich jak M142 HIMARS oraz M270 MLRS. Rozwiązanie to zostało opracowane przez szwedzki Saab we współpracy z Boeingiem, jako środek zwiększenia zasięgu rażenia dla wojsk lądowych bez konieczności użycia lotnictwa, ma to szczególne znaczenie w warunkach, w których przewaga w powietrzu nie jest zagwarantowana lub wręcz znajduje się po stronie przeciwnika, jak ma to miejsce na ukraińskim teatrze działań.

GLSDB jest systemem hybrydowym, który łączy sprawdzoną bombę szybującą GBU-39/B z silnikiem rakietowym pochodzącym z pocisku M26 systemu MLRS, pozwalając przy tym uzyskać zasięg dochodzący nawet do 150 kilometrów, przy zachowaniu wysokiej precyzji rażenia dzięki zastosowaniu naprowadzania GPS/inercyjnego.

Dzięki temu system ten idealnie wpisuje się w potrzeby operacyjne armii ukraińskiej, która prowadząc działania asymetryczne i defensywno-mobilne, potrzebuje uzbrojenia zdolnego do precyzyjnego niszczenia celów o wysokiej wartości operacyjnej, takich jak składy amunicji, stanowiska dowodzenia, zgrupowania logistyczne, baterie artylerii rakietowej, elementy obrony przeciwlotniczej czy mosty na głębokim zapleczu wojsk rosyjskich, przy jednoczesnym ograniczonym narażeniu własnych sił na kontratak.

Bomby GBU-39/B SDB są wykorzystywane przede wszystkim przez Siły Powietrzne Stanów Zjednoczonych, jednak użytkowanie tych nie ogranicza się jedynie na samych amerykanach. Takim jest, chociażby Izrael, który zastosował bomby tego typu w realnych warunkach bojowych, np. podczas operacji w Strefie Gazy, a także przez takie państwa jak Niemcy, Włochy, Norwegia, Korea Południowa, Japonia, Holandia, Australia, Finlandia. W ostatnim czasie do grona użytkowników dołączyła również Rumunia, a teraz do zespołu użytkowników dołącza również Polska.