- UE planuje stworzenie „wojskowej strefy Schengen” do 2027 roku, aby usprawnić przemieszczanie wojsk i sprzętu.
- Pakiet obejmuje usunięcie barier regulacyjnych, wzmocnienie infrastruktury i rozwój cyfrowych systemów informacji.
- Inicjatywa ma kluczowe znaczenie dla obronności kontynentu.
„Wojskowa strefa Schengen”
Komisja Europejska zaprezentowała kompleksowy pakiet dotyczący mobilności wojskowej, którego celem jest stworzenie do 2027 r. jednolitej przestrzeni przemieszczania sił zbrojnych w Europie. KE zakłada, że szybsze i bardziej skoordynowane przemieszczanie wojsk i sprzętu wojskowego po Europie można uzyskać poprzez:
- Usuwanie barier regulacyjnych,
- Tworzenie ram awaryjnych,
- Wzmacnianie odporności infrastruktury transportowej,
- Wspólne wykorzystanie zasobów i ich dzielenie,
- Wzmacnianie zarządzania i koordynacji.
Projekt, określany jako krok w stronę „wojskowej strefy Schengen”, zakłada wprowadzenie jednolitych zasad transportu transgranicznego, w tym maksymalnie trzydniowego czasu procedowania zgód i uproszczonych kontroli celnych.
Kluczowym elementem zaprezentowanego pakietu jest Europejski Wzmocniony System Odpowiedzi w Zakresie Mobilności Wojskowej (EMERS), mający zapewnić priorytetowy dostęp do infrastruktury dla wojsk działających w ramach UE lub NATO. Jak wyjaśnia Defence Industry Europe, plan obejmuje również modernizację strategicznych korytarzy do standardów podwójnego zastosowania oraz stworzenie zestawu narzędzi wzmacniających odporność infrastruktury, od cyberbezpieczeństwa aż po zabezpieczenia energetyczne.
Komisja proponuje ponadto utworzenie Solidarnościowego Zasobu Wspólnych Zdolności Transportowych oraz rozwój cyfrowego systemu informacji o mobilności wojskowej. Nad wdrażaniem zmian czuwać będzie nowa Grupa Transportu Mobilności Wojskowej i wzmocniony komitet TEN-T, a każdy kraj członkowski wyznaczy krajowego koordynatora.
Zmiany w podejściu do bezpieczeństwa w UE
Równolegle przedstawiono mapę transformacji europejskiego przemysłu obronnego, która ma przyspieszyć rozwój innowacyjnych technologii i wzmocnić współpracę między dużymi koncernami a nowymi podmiotami na rynku. Dokument zakłada inwestycje w kluczowe kompetencje i przyspieszenie wdrażania przełomowych rozwiązań, aby utrzymać przewagę technologiczną Europy.
Jak podkreślono, rosyjska agresja przeciwko Ukrainie potwierdziła gwałtowne tempo zmian technologicznych oraz rosnącą rolę sztucznej inteligencji, systemów kwantowych, dronów i technologii kosmicznych. Wysoka Przedstawicielka Kaja Kallas, cytowana przez Defense Industry Europe, zaznaczyła, że „szybkie przemieszczanie europejskich sił zbrojnych jest kluczowe dla obrony kontynentu”, wskazując na konieczność jasnych procedur i wspólnego systemu reagowania. Komisarz ds. obronności Andrius Kubilius dodał natomiast, że nowy pakiet znacząco ograniczy biurokrację i umożliwi sprawne korzystanie z zasobów transportowych w sytuacjach kryzysowych.
Propozycja regulacji trafi teraz do Rady UE i Parlamentu Europejskiego. Jednocześnie Komisja rozpocznie realizację mapy transformacji przemysłu obronnego. Całość działań bazuje na założeniach Białej Księgi „European Defence - Readiness 2030”, planu ReArm Europe oraz zaktualizowanego Action Plan 2.0. Pakiet mobilności wojskowej 2025 został opracowany w ścisłej współpracy z Europejską Służbą Działań Zewnętrznych (EEAS) oraz Europejską Agencją Obrony (EDA), zapewniając spójność ze standardami i procedurami NATO.
