Spis treści
- Unia rozluźnia obciążenia fiskalne
- Co do oznaczania dla Polski?
- Element szerszego planu dozbrajania Europy
Unia rozluźnia obciążenia fiskalne
Rada UE wprowadza istotną zmianę w odniesieniu do unijnych zasad fiskalnych. Dotychczas państwa członkowskie były zobowiązane do ograniczania deficytu budżetowego i utrzymywania długu publicznego na poziomie nieprzekraczającym 60% PKB. Nowe przepisy dopuszczają jednak wyjątki, państwa mogą przekraczać dotychczasowe limity i progi deficytu, jeśli dodatkowe środki są przeznaczone na wydatki obronne. Europejska Komisja i inne instytucje unijne nie będą wszczynać procedur nadmiernego deficytu, o ile wzrost wydatków wynika bezpośrednio z inwestycji w bezpieczeństwo i modernizację sił zbrojnych.
To odpowiedź na pilną potrzebę wzmocnienia obronności Unii Europejskiej w zmieniającym się układzie geopolitycznym. Decyzja o uruchomieniu tzw. „klauzuli obronnej” objęła łącznie 16 krajów, z czego Rada UE formalnie zatwierdziła ją dla 15 państw, w tym Polski. Ma to ograniczyć biurokratyczne bariery i umożliwić państwom członkowskim szybsze i skuteczniejsze dozbrajanie armii.
Polecany artykuł:
Kraje objęte zmianą to:
- Belgia
- Bułgaria
- Chorwacja
- Czechy
- Dania
- Estonia
- Finlandia
- Grecja
- Litwa
- Polska
- Portugalia
- Słowenia
- Węgry
Niektóre państwa, w tym Niemcy i Hiszpania, na razie nie przystąpiły do klauzuli obronnej. Strona niemiecka wciąż finalizuje swój plan fiskalny i nie podjęła jeszcze ostatecznej decyzji w tej sprawie.
Co do oznaczania dla Polski?
Polska również znalazła się w grupie państw objętych nowymi regulacjami. Oznacza to, że nasz kraj będzie mógł skorzystać z wyjątkowych rozwiązań fiskalnych, jeśli dodatkowe wydatki będą przeznaczone na obronność. W praktyce Polska zyskuje większą elastyczność budżetową i nie będzie automatycznie narażona na procedury nadmiernego deficytu ze strony Komisji Europejskiej.
Dzięki temu rząd zyskuje większe możliwości planowania i finansowania działań zbrojeniowych bez ryzyka naruszenia unijnych limitów długu i deficytu. Jest to istotne zwłaszcza w kontekście rosnących wydatków na modernizację armii i wzmocnienie bezpieczeństwa kraju.
Element szerszego planu dozbrajania Europy
Zawieszenie reguł fiskalnych dla sektora obronności ma umożliwić państwom członkowskim udział w kluczowych pakietach dozbrajania Europy. Zapowiedziała to przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen. Zastosowanie wyjątków ma pozwolić krajom na zwiększenie wydatków obronnych nawet do poziomu 1,5% PKB w latach 2025–2029, w porównaniu do poziomu z 2021 roku.
Według szacunków Komisji Europejskiej plan zakłada zmobilizowanie dodatkowych 800 mld euro w całej Unii Europejskiej. Z tej kwoty 150 mld euro ma pochodzić z instrumentu pożyczkowego SAFE, a pozostałe 650 mld euro zostanie uruchomione z krajowych budżetów i funduszy modernizacyjnych państw członkowskich.
