We wtorek (16 września) na Centralnym Poligonie Sił Powietrznych w Ustce odbyło się wydarzenie o kluczowym znaczeniu dla Wojska Polskiego. Premier Donald Tusk i wicepremier, szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz byli świadkami treningu systemowego połączonego wsparcia ogniowego „Jesienny Ogień-25”. Jest to element szerszych ćwiczeń „Żelazny Obrońca”, które mają na celu sprawdzenie gotowości i interoperacyjności Sił Zbrojnych RP we wszystkich środowiskach walki.
Jak mówił na wstępie Donald Tusk na konferencji prasowej:
"Tylko dzisiaj w ćwiczeniach jest zaangażowanych ponad 18 tysięcy żołnierzy. Od początku tych ćwiczeń brało w nich udział ponad 60 tys. żołnierzy i w przygniatającej większości mówimy tu o polskich żołnierzach. To pokazuje skalę tych manewrów oraz stopień mobilizacji politycznej całego NATO. (...) Jutro rząd podejmie decyzję o uruchomieniu programu Orka. Do końca tego roku zakupimy okręty podwodne. Wszystkie oferty zostały przebadane, a teraz polski rząd podejmie ostateczną decyzję, kto będzie naszym ostatecznym partnerem w tym programie"
Kosiniak-Kamysz - który razem z Tuskiem obserwował ćwiczenia w Ustce - podkreślił na wspólnej konferencji z szefem rządu, że po raz pierwszy w historii Polski zaplanowano ćwiczenia z użyciem systemów Patriot. Zaznaczył, że - oprócz systemu Patriot - na poligonie w Ustce zaplanowano ćwiczenia z użyciem zestawów rakietowych Homar-A, Homar-K, dział samobieżnych K9, armatohaubic Krab i czołgów Abrams.
"Zaczynamy od bardzo krótkiego zasięgu - program Pilica +, później program Narew i wreszcie program Wisła - dwie fazy programu Wisła, które są realizowane. Bardzo ważnym elementem był zakup w ubiegłym roku systemu IBCS - systemu, który jest mózgiem operacyjnym całej obrony powietrznej. Polska jest - na dzień dzisiejszy - jedynym, poza Stanami Zjednoczonymi, użytkownikiem tego systemu. Dzisiejsze ćwiczenia mają pokazać zdolności do operowania, integracji, ale też prowadzą do pełnej certyfikacji wojsk odpowiedzialnych za obronę powietrzną państwa polskiego. Zarówno strzelanie z Patriotów, jak również zestawy Homar-K, Homar-A będą dzisiaj tutaj w użyciu; K9, Kraby. Na innych poligonach cały pozostały sprzęt: Abramsy i wszystkie inne jednostki sprzętu wojskowego ze wszystkich rodzajach sił zbrojnych".
Wicepremier wskazał, że Polska dysponuje trzecią co do wielkości armią w NATO, ale „żeby być na podium w zdolnościach operacyjnych, potrzebne są takie ćwiczenia jak to dzisiaj w Ustce”. - Budujemy wielowarstwową obronę powietrzną. Zaczynamy od tego bardzo krótkiego zasięgu, program Pilica Plus, później program Narew i wreszcie program Wisła, dwie fazy - wyliczał.
Kosiniak-Kamysz zauważył, że w ćwiczeniach „Żelazny Obrońca” biorą udział zarówno Wojska Lądowe, Siły Powietrzne, Marynarka Wojenna, Wojska Obrony Terytorialnej i Wojska Specjalne.
"Zabezpiecza to Żandarmeria Wojskowa przy udziale Służby Wywiadu i Kontrwywiadu Wojskowego. Chciałbym zapewnić, że operacja „Bezpieczne Podlasie”, w której zaangażowanych jest około 5 tys. żołnierzy każdego dnia, operacja związana z bezpieczeństwem na Bałtyku – „Bezpieczna Zatoka”, jak również „Baltic Sentry” - sojusznicza operacja, którą premier Donald Tusk zainicjował w Sztokholmie kilkanaście miesięcy temu są kontynuowane. Operacja „Wschodnia Zorza”, zainicjowana przez nas w ubiegłym roku w celu ochrony granicy państwa polskiego i przestrzeni powietrznej na wschodzie, przyniosła efekt w postaci oddziaływania na obce statki powietrzne, które tydzień temu znalazły się w dużej liczbie nad polską przestrzenią powietrzną. Te wszystkie operacje są cały czas prowadzone. Ćwiczenia „Żelazny Obrońca” , w tym „Jesienny Ogień”, które są realizowane dzisiaj w Ustce nie zaburzają harmonogramu pracy wszystkich innych jednostek wojskowych".
Wspominając o naruszeniu przestrzeni powietrznej państw NATO, w tym Polski, przez drony, Kosiniak-Kamysz podkreślił, że „wszystkie te działania są prowadzone z jednego kierunku - to Federacja Rosyjska odpowiada za drony wysłane na Polskę tydzień temu”
Pierwsze w Polsce strzelanie z systemu Wisła z IBCS
Jednym z najważniejszych punktów programu było pierwsze w Polsce strzelanie bojowe z systemu Wisła z wykorzystaniem systemu IBCS. O tym historycznym wydarzeniu poinformował w poniedziałek wieczorem na platformie X wicepremier Kosiniak-Kamysz. W czasie wizyty odbyły się także strzelania z nowo implementowanych w Wojsku Polskim wyrzutni rakietowych Homar A i Homar K.
Działania te odbywają się w ramach największych tegorocznych ćwiczeń Wojska Polskiego „Żelazny Obrońca, podczas których nasze siły zbrojne użyją nowoczesnych systemów uzbrojenia. Kosiniak-Kamysz przekazał, że system Wisła z końcem roku przejdzie wszelkie certyfikacje i osiągnie pełną gotowość bojową.
Program Wisła to polski program modernizacyjny Ministerstwa Obrony Narodowej, mający na celu wyposażenie Wojska Polskiego w zintegrowany system obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej średniego zasięgu (do 100 km), oparty na amerykańskim systemie Patriot. Program realizowany jest w dwóch fazach: pierwsza, sfinalizowana w 2018 roku za 16,6 mld zł, obejmuje zakup dwóch baterii MIM-104F Patriot PAC-3+ wraz z systemem zarządzania polem walki IBCS, co uczyniło Polskę 15. krajem-użytkownikiem tego systemu; druga faza, uruchomiona w 2023 roku, zakłada pozyskanie sześciu kolejnych baterii (12 jednostek ogniowych) z nowymi radarami LTAMDS i pociskami PAC-3 MSE za ponad 60 mld zł, z polskim offsetem w wysokości ok. 950 mln zł, w tym produkcją komponentów przez spółki Polskiej Grupy Zbrojeniowej (np. PIT-RADWAR, Wojskowe Zakłady Elektroniczne).
System ma zwalczać rakiety balistyczne krótkiego zasięgu, pociski manewrujące, samoloty, integrując się z innymi elementami wielowarstwowej obrony powietrznej Polski, takimi jak programy Narew czy Pilica+. W 2024 roku podpisano umowy na wsparcie logistyczne i szkoleniowe za ok. 2 mld USD, a dostawy pierwszej fazy są już realizowane, z planowanym pełnym wdrożeniem do 2028 roku.
„Żelazny Obrońca” – sprawdzian gotowości Wojska Polskiego
Ćwiczenia „Jesienny Ogień-25”, trwające do 19 września, są częścią „Żelaznego Obrońcy” – największych i najważniejszych planowanych przedsięwzięć szkoleniowych Sił Zbrojnych RP w 2025 roku. Ich głównym celem jest wszechstronne sprawdzenie gotowości, działania oraz interoperacyjności Wojska Polskiego w każdym środowisku walki:
- na lądzie
- na morzu
- w powietrzu
- w cyberprzestrzeni
Jak podaje CIR, w ćwiczeniach bierze udział łącznie około 30 tysięcy żołnierzy. Obok polskiego wojska uczestniczą w nich także żołnierze z Stanów Zjednoczonych, Szwecji i Norwegii, co podkreśla międzynarodowy wymiar współpracy obronnej.
