Ćwiczenia Steadfast Noon to doroczne manewry NATO w zakresie odstraszania nuklearnego, które rozpoczęły się 13 października. Jak podkreślił Mark Rutte, „ćwiczenia wysyłają wyraźny sygnał do każdego potencjalnego przeciwnika, że NATO jest gotowe bronić wszystkich swoich członków przed jakimkolwiek zagrożeniem”. Jest to demonstracja siły i jedności Sojuszu, mająca na celu odstraszenie potencjalnych agresorów.
Warto zaznaczyć, że podczas tych ćwiczeń „nie będą używane żadne prawdziwe środki bojowe”. Skupiają się one na symulacjach i procedurach, które mają zapewnić sprawność i koordynację w przypadku konieczności użycia broni jądrowej.
Amerykańska broń jądrowa w Europie i polityka współdzielenia potencjału
Ćwiczenia są organizowane corocznie od ponad dekady (pierwsza edycja miała miejsce w 2003 roku). Ich celem jest testowanie spójności, bezpieczeństwa i skuteczności nuklearnego arsenału NATO, w tym procedur "nuclear sharing" (współdzielenia nuklearnego), gdzie Stany Zjednoczone udostępniają broń taktyczną (głównie bomby B61) europejskim sojusznikom do użycia w ramach misji NATO – Belgii, Niemcom, Włochom, Holandii i Turcji – do potencjalnego użycia w misjach NATO. Państwa te przechowują broń w swoich bazach lotniczych (np. Kleine Brogel, Ghedi, Ramstein) i utrzymują zdolne do jej przenoszenia samoloty jak F-16 czy F-35A, obsługiwane przez lokalne siły zbrojne. Użycie wymaga jednak zgody politycznej USA i konsultacji w ramach Grupy Planowania Nuklearnego NATO.
Ćwiczenia podkreślają, że nuklearna odstraszalność pozostaje "kamieniem węgielnym bezpieczeństwa Sojuszu", jak stwierdził sekretarz generalny NATO Mark Rutte w 2024 roku. Oznacza to, że „państwa nieposiadające broni jądrowej uczestniczą w planowaniu i potencjalnym użyciu broni jądrowej przenoszonej przez ich siły powietrzne”. Taki model współpracy ma na celu wzmocnienie wiarygodności i skuteczności odstraszania nuklearnego całego Sojuszu.
Główne cele ćwiczeń, jak wcześniej informowało NATO, to „zapewnienie bezpieczeństwa i skuteczności odstraszania nuklearnego NATO, demonstrując zdolność Sojuszu do ochrony wszystkich swoich członków”. Jest to kluczowy element strategii obronnej, mający na celu utrzymanie pokoju i stabilności w regionie.
Ćwiczenia trwają około dwóch tygodni i obejmują loty treningowe ponad 60 samolotów, w tym myśliwców F-16, F-15E, F-35A, bombowców B-52, samolotów tankujących i zwiadowczych, nad zachodnią lub południową Europą, np. Morzem Północnym. Zaangażowanych jest około 2000 żołnierzy z 13–14 państw, którzy ćwiczą procedury obsługi, transportu i symulowanego użycia broni w bazach takich jak Kleine Brogel w Belgii czy Ghedi we Włoszech. Scenariusze zakładają koordynację ataków nuklearnych, wymagającą zgody politycznej, w tym prezydentów USA i Wielkiej Brytanii.
W 2024 roku, od 14 do 24 października, gospodarzami były Belgia i Holandia, z lotami nad Belgią, Holandią, Danią, Wielką Brytanią i Morzem Północnym, a po raz pierwszy uczestniczyły holenderskie F-35A. W 2023 roku manewry odbyły się nad południową Europą, z udziałem 13 państw i 60 samolotów, w tym B-52. W 2022 roku, od 17 do 30 października, gospodarzem była Belgia, z lotami nad Morzem Północnym i udziałem 14 państw. W 2021 roku ćwiczenia nad południową Europą również objęły 14 krajów, z naciskiem na modernizację baz. Każda edycja jest planowana z wyprzedzeniem, rotacyjnie prowadzona przez różnych sojuszników, i nie wiąże się z bieżącymi kryzysami.
