18. pakiet sankcji - w rosyjskie banki, przemysł i flotę cieni

Pakiet został przyjęty po tym, jak Słowacja wycofała weto wobec jego przyjęcia. Obejmuje on 55 podmiotów (14 osób fizycznych i 41 osób prawnych) odpowiedzialnych za działania podważające lub zagrażające integralności terytorialnej, suwerenności i niezależności Ukrainy. Łączna liczba osób objętych sankcjami przekroczyła już 2 500.

Sankcje wobec sektora finansowego Federacji Rosyjskiej

• UE zaostrza blokadę dostępu do usług wymiany informacji finansowych – zakaz rozszerza się z dotychczasowych 23 do kolejnych 22 rosyjskich banków.

• Obniżono próg sankcji wobec instytucji finansowych z państw trzecich, które naruszają unijne ograniczenia lub są powiązane z rosyjskim Systemem Przekazywania Finansowych Komunikatów (SPFK).

• Wprowadzono całkowity zakaz transakcji z Rosyjskim Funduszem Inwestycji Bezpośrednich (RFIB) i jego subfunduszami.

• Zakazano sprzedaży systemów zarządzania oprogramowaniem dla rosyjskiego sektora bankowego.

Sankcje wobec sektora paliwowo‑energetycznego

• Obniżono pułap cenowy rosyjskiej ropy z 60 do ok. 47–48 USD za baryłkę, wprowadzając mechanizm automatycznej i dynamicznej aktualizacji.

• Na cały łańcuch wartości „cieniowej floty” nałożono zakaz dostępu do portów oraz świadczenia szerokiego zakresu usług morskich – łączna liczba objętych nim statków wzrosła do 444.

• Sankcjami objęto także firmy zarządzające tymi jednostkami, podmioty handlujące rosyjską ropą oraz indyjską rafinerię, której głównym akcjonariuszem jest Rosnieft. Po raz pierwszy na listę trafił kapitan jednego ze statków oraz prywatny operator międzynarodowego rejestru bander.

• Wprowadzono zakaz importu produktów ropopochodnych wytworzonych z rosyjskiej ropy w krajach trzecich (z wyjątkiem Kanady, Norwegii, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii i USA).

• Calkowicie zakazano transakcji związanych z Nord Stream 1 i Nord Stream 2 oraz zniesiono zwolnienia z sankcji dla importu ropy z Rosji przez Czechy.

Sankcje wobec przemysłu zbrojeniowego

• Na dostawców rosyjskiego przemysłu zbrojeniowego nałożono nowe, kompleksowe sankcje, w tym na trzy chińskie firmy dostarczające sprzęt wykorzystywany na froncie.

• Na listę sankcyjną trafiło także osiem firm białoruskiego sektora zbrojeniowego.

• Nowe ograniczenia dotyczą 26 podmiotów (w tym 7 z Chin i Hongkongu oraz 4 z Turcji) podejrzewanych o obchodzenie zakazów eksportowych – będą one podlegać surowszym przepisom dotyczącym towarów o podwójnym zastosowaniu.\

• Wprowadzpmo zakaz eksportu towarów o wartości ponad 2,5 mld euro, w tym maszyn sterowanych numerycznie i komponentów chemicznych do produkcji paliw.

• Rozszerzono istniejący zakaz tranzytu towarów przez terytorium Rosji.

Reakcje polityków

„UE właśnie zatwierdziła jeden z najsurowszych jak dotąd pakietów sankcji wobec Rosji. Każda sankcja osłabia zdolność Rosji do prowadzenia wojny. Przesłanie jest jasne: Europa nie wycofa się ze swojego wsparcia dla Ukrainy. UE będzie nadal zwiększać presję, dopóki Rosja nie zakończy wojny” – zakomunikowała Kaja Kallas, Wysoka Przedstawicielka ds. Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa oraz Przewodnicząca Rady ds. Zagranicznych.

„Polska z zadowoleniem wita 18. pakiet sankcji wobec Rosji. Zainicjowany podczas polskiej prezydencji w Radzie UE i sfinalizowany przez Duńczyków, pakiet sankcji uderza w machinę wojenną Rosji, wprowadzając silne środki sektorowe i indywidualne”– oświadczyło polskie MSZ na platformie X.

„My, Europejczycy, przyjmujemy bezprecedensowe sankcje wobec Rosji i krajów, które ją wspierają. Razem ze Stanami Zjednoczonymi zmusimy Władimira Putina do rozejmu” – napisał w X Jean-Noël Barrot, minister spraw zagranicznych Francji.

„Uderzamy w samo serce rosyjskiej machiny wojennej, obierając za cel sektor bankowy, energetyczny i wojskowo‑przemysłowy oraz nowy, dynamiczny limit cenowy ropy naftowej. Wywieramy presję i utrzymamy ją, dopóki Putin nie zakończy wojny” – skomentowała decyzję Rady Ursula von der Leyen, przewodnicząca Komisji Europejskiej.

Od pierwszego pakietu sankcji po siedemnasty

Unia nakłada sankcje ekonomiczne i polityczne na Rosję już od 2014 r. Poniżej skrótowo o pakietach sankcyjnych nałożonych na Rosję po jej agresji na Ukrainę.

• Pakiet 1. - 21 lutego 2022. Sankcje wobec 351 członków rosyjskiej Dumy Państwowej i 27 innych osób po uznaniu przez Rosję obwodów donieckiego i ługańskiego.

• Pakiet 2. - 25 lutego 2022. Zamrożenie aktywów Putina i Ławrowa, sankcje na sektor finansowy, energetyczny, transportowy i technologiczny oraz politykę wizową.

• Pakiet 3. - 28 lutego 2022. Wykluczenie siedmiu rosyjskich banków z SWIFT, zakaz transakcji z rosyjskim Bankiem Centralnym, 500 mln EUR wsparcia dla ukraińskich sił zbrojnych.

• Pakiet 4. - 15 marca 2022. Zakaz wszystkich transakcji z przedsiębiorstwami państwowymi, usług ratingu kredytowego, nowych inwestycji w sektor energetyczny.

• Pakiet 5. - 8 kwietnia 2022. Zakaz importu węgla, dostępu do portów UE dla rosyjskich statków, zakaz kryptowalut, sankcje na 217 osób i 18 podmiotów.

• Pakiet 6. - 3 czerwca 2022. Zakaz importu ropy naftowej i produktów ropopochodnych z Rosji, wykluczenie trzech rosyjskich banków z SWIFT.

• Pakiet 7. - 21 lipca 202. Zakaz importu złota z Rosji, zaostrzenie kontroli eksportu towarów podwójnego zastosowania.

• Pakiet 8. - 6 października 2022. Wprowadzenie pułapu cenowego na rosyjską ropę naftową dla krajów trzecich, nowe ograniczenia importowo-eksportowe.

• Pakiet 9. - 16 grudnia 2022. Zakaz eksportu silników dronów, produktów i technologii podwójnego zastosowania, inwestycji w sektorze górniczym.

• Pakiet 10. - 25 lutego 2023. Zakaz eksportu kluczowych technologii i towarów przemysłowych, importu asfaltu i kauczuku syntetycznego.

• Pakiet 11. - 23 czerwca 2023. Wzmocnienie współpracy z państwami trzecimi, zakaz tranzytu towarów przez Rosję, zacieśnienie ograniczeń eksportowych.

• Pakiet 12. - 18 grudnia 2023. Zakaz bezpośredniego lub pośredniego importu diamentów z Rosji, wprowadzenie klauzuli „nie do Rosji”.

• Pakiet 13. - 23 lutego 2024. Sankcje na 106 osób i 88 podmiotów, w tym podmioty z państw trzecich wspierające rosyjski kompleks wojskowo-przemysłowy.

• Pakiet 14. - 24 czerwca 2024. Zakaz reeksportu rosyjskiego LNG, sankcje na 69 osób i 47 podmiotów, zaostrzenie środków przeciw obchodzeniu sankcji.

• Pakiet 15. - 16 grudnia 2024. Sankcje na 84 osoby i podmioty, w tym chińskie firmy, dalsze uderzenie w rosyjską flotę cieni (52 statki).

• Pakiet 16. - 24 lutego 2025. Sankcje na 48 osób i 35 podmiotów, zakaz dostępu do portów dla 74 statków floty cieni, odłączenie 13 banków od SWIFT.

• Pakiet 17. - 20 maja 2025. Największy cios w flotę cieni (189 tankowców), sankcje na 31 firm wspierających rosyjski przemysł zbrojeniowy.