„Czujność z orbity”: Polska otwiera oczy w kosmosie. Odkryj tajemnice obserwacji Ziemi w Muzeum Wojska Polskiego

Wystawa „Czujność z orbity” to podróż przez historię programów satelitarnych, ukazująca ewolucję obserwacji Ziemi z kosmosu. Zwiedzający mają okazję zapoznać się ze współczesnymi zastosowaniami satelitów i danych pozyskiwanych z orbity, które obejmują zarówno aspekty wojskowe, cywilne, jak i naukowe. Centralnym punktem ekspozycji jest immersyjna instalacja, która pozwala na „przeniesienie się na orbitę” i zobaczenie zobrazowań satelitarnych różnych części świata. To unikalne doświadczenie wizualizuje, jak technologie kosmiczne rewolucjonizują sposób, w jaki postrzegamy i monitorujemy naszą planetę. W przestrzeni wystawy znajduje się również model radarowego satelity ICEYE, który symbolizuje sprzęt mający zostać wyniesiony na orbitę w ramach programu MikroSAR.

Program MikroSAR jest jednym z czterech kluczowych programów satelitarnych realizowanych przez polskie wojsko. Pozostałe to GLOB i MikroGLOB (satelity optoelektroniczne) oraz projekt badawczy PIAST, koordynowany przez Wojskową Akademię Techniczną. MikroSAR zakłada pozyskanie trzech satelitów radarowych, które zapewnią obserwację Ziemi i wykrywanie obiektów w każdych warunkach pogodowych – zarówno w dzień, jak i w nocy. Kluczowym elementem programu jest również segment naziemny, dostarczany przez Wojskowe Zakłady Łączności nr 1, wchodzące w skład Polskiej Grupy Zbrojeniowej. Za budowę satelitów odpowiada ICEYE, polsko-fińska spółka, która specjalizuje się w tworzeniu dedykowanych konstelacji satelitarnych oraz dostarczaniu danych i produktów analitycznych. Dane te są wykorzystywane w wielu sektorach, w tym w obronności, zarządzaniu kryzysowym, rolnictwie oraz badaniach zmian klimatycznych.

W najbliższych dniach polskie satelity mają trafić na orbitę na pokładzie rakiety Falcon 9 zbudowanej przez firmę SpaceX. Urządzenia te mogą być wykorzystane w zaawansowanych eksperymentach „dual use” - w wojskowości i przemyśle cywilnym. Pierwotnie start rakiety został zaplanowany na 11 listopada; z różnych względów nie doszedł jednak wtedy do skutku. Tomczyk w czwartek przy okazji otwarcia wystawy „Czujność z orbity” w Muzeum Wojska Polskiego, powiedział, że obecnie start rakiety z bazy wojsk USA Vandenberg w Kalifornii zaplanowany jest na środę 19 listopada, po godz. 19 czasu polskiego.

Kluczowe głosy o znaczeniu kosmicznych technologii

Uroczyste otwarcie wystawy zgromadziło wielu ważnych przedstawicieli polskiego sektora obronnego i kosmicznego. Wśród nich znaleźli się m.in.: Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej, Cezary Tomczyk, Prezes Polskiej Agencji Kosmicznej, Marta Ewa Wachowicz, CEO i współtwórca ICEYE, Rafał Modrzewski, oraz Prezes Polskiej Grupy Zbrojeniowej, Adam Leszkiewicz.

Wiceminister Obrony Narodowej, Cezary Tomczyk, podkreślił strategiczne znaczenie wystawy:

„Oczekując na wyniesienie pierwszego wojskowego satelity radarowego oraz satelitów rozwijanych w programie badawczo‑rozwojowym Wojskowej Akademii Technicznej, otwieramy wystawę edukacyjną, która pokazuje, jak ważne są dziś zdolności satelitarne. Edukacja ma tu kluczowe znaczenie - chcemy w praktyce demonstrować zastosowania technologii kosmicznych i szczególnie akcentować te zdolności, które jako pierwsze wzmocnią potencjał rozpoznawczy Sił Zbrojnych RP. To nasze własne oczy w kosmosie: dla bezpieczeństwa żołnierzy, dla odporności państwa i dla lepszego przygotowania na sytuacje kryzysowe”.

Rafał Modrzewski, CEO i współzałożyciel ICEYE, wyraził dumę z zaangażowania swojej firmy w polskie programy kosmiczne:

„To dla nas zaszczyt, że satelita ICEYE będzie pierwszym w historii własnym, operacyjnym zasobem kosmicznym Sił Zbrojnych RP. Przestrzeń kosmiczna zyskuje na znaczeniu w globalnej gospodarce i w obszarze bezpieczeństwa, a rosnące zainteresowanie Polek i Polaków kosmosem jest tego najlepszym potwierdzeniem. Wystawą chcemy edukować, dlaczego technologie satelitarne - ze szczególnym naciskiem na obserwację Ziemi - są dziś kluczowe oraz jakie mają realne zastosowania. Dziękuję naszym partnerom za wsparcie tego projektu”.

Marta Wachowicz, Prezes Polskiej Agencji Kosmicznej, zwróciła uwagę na przełomowe możliwości, jakie niosą ze sobą satelity SAR:

„Dzięki satelitom SAR spoglądamy na Ziemię z precyzją, o której jeszcze niedawno mogliśmy tylko marzyć. Zdolność dostrzegania świata w każdych warunkach, nawet pochmurną polską jesienią czy w nocy, to dla Polski istotny postęp technologiczny i ważny krok w obszarze bezpieczeństwa. Jest to także, widoczny na wystawie, kontekst bardzo praktycznego zastosowania danych SAR. Niezwykle precyzyjną obserwację terenu, niezależnie od pory dnia i warunków pogodowych, możemy wykorzystać do monitorowania granic, ruchu statków, kontroli infrastruktury krytycznej oraz analiz zmian środowiskowych i urbanistycznych”.

Adam Leszkiewicz, Prezes Zarządu Polskiej Grupy Zbrojeniowej S.A., zaznaczył rolę polskiego przemysłu w rozwoju programów satelitarnych:

„Jesteśmy dumni, że Polska Grupa Zbrojeniowa i Wojskowe Zakłady Łączności Nr 1 z Zegrza są częścią tak ważnego dla rozwoju technologicznego i obronnego Polski projektu dostarczając komponent naziemny wraz z anteną satelitarną do Satelitarnego Systemu Obserwacji Ziemi SAR kr. MikroSAR. Rozwiązanie opracowane przez WZŁ-1 S.A. integruje systemy komunikacji i transmisji danych, systemy bezpieczeństwa, zasilania oraz system antenowy. Umożliwia szybki, skuteczny, a przede wszystkim odbywający się w czasie rzeczywistym, przekaz informacji do odbiorców na każdym szczeblu dowodzenia w Siłach Zbrojnych RP”.

Praktyczne zastosowania danych SAR: Od monitorowania granic po ochronę środowiska

Dane pozyskiwane z satelitów SAR (Synthetic Aperture Radar) oferują niezrównane możliwości obserwacji Ziemi, niezależnie od warunków atmosferycznych i pory dnia. Ich wszechstronność sprawia, że znajdują zastosowanie w wielu kluczowych obszarach:

• Monitorowanie granic: Satelity SAR umożliwiają ciągłe i precyzyjne śledzenie obszarów granicznych, co jest niezwykle ważne dla bezpieczeństwa państwa.
• Ruch statków: Dzięki zdolności do obserwacji powierzchni morza, technologia ta pozwala na monitorowanie ruchu jednostek pływających, co ma znaczenie zarówno dla bezpieczeństwa morskiego, jak i kontroli nielegalnych działań.
• Kontrola infrastruktury krytycznej: Satelity SAR mogą być wykorzystywane do regularnego sprawdzania stanu infrastruktury, takiej jak rurociągi, mosty czy linie energetyczne, co pozwala na wczesne wykrywanie potencjalnych zagrożeń.
• Analiza zmian środowiskowych i urbanistycznych: Precyzyjne dane satelitarne są nieocenione w badaniu wpływu działalności człowieka na środowisko, monitorowaniu zmian klimatycznych oraz analizie rozwoju obszarów miejskich.

Wystawa w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, w Pawilonie Południowym przy placu Gwardii Pieszej Koronnej, jest dostępna dla zwiedzających od 14 do 21 listopada. Godziny otwarcia to wtorek–niedziela, od 10:00 do 20:00 (ostatnie wejście o 19:20). Wstęp na wystawę czasową jest bezpłatny. Dodatkowo, w czasie trwania wystawy, odbędą się spotkania z ekspertami, których szczegółowy harmonogram dostępny jest na stronie internetowej MWP: https://muzeumwp.pl/. To doskonała okazja, aby pogłębić wiedzę na temat technologii kosmicznych i ich wpływu na przyszłość Polski.