Inicjatywa NATO PURL, uzgodniona w lipcu 2025 roku podczas spotkania sekretarza generalnego NATO Marka Rutte z prezydentem USA Donaldem Trumpem, miała na celu usprawnienie dostaw broni dla Ukrainy. Umożliwia ona NATO nabywanie "gotowej do użycia" broni z amerykańskich zapasów, finansowanej przez inne państwa członkowskie. Do sierpnia w inicjatywie uczestniczyło osiem krajów:
- Belgia;
- Kanada;
- Dania;
- Niemcy;
- Łotwa;
- Holandia;
- Norwegia;
- Szwecja;
Kraje te przeznaczyły łącznie 1,9 mld EUR na ten cel. Mimo to, w lipcu i sierpniu odnotowano znaczny spadek pomocy wojskowej. Po tym, jak na początku 2025 roku Stany Zjednoczone wstrzymały ogłaszanie nowych pakietów pomocowych, kraje europejskie początkowo zwiększyły swoje wsparcie, przekraczając średnią miesięczną z lat 2022–2024. Jednak tendencja ta uległa załamaniu latem.
Europa ogranicza wsparcie – co dalej?
„Środki przeznaczone na pomoc wojskową przez kraje europejskie spadły o 57 procent w porównaniu z okresem styczeń–czerwiec 2025 r., nawet po uwzględnieniu ich wkładu w inicjatywę NATO PURL” – wynika z analizy Instytutu Kilońskiego.
Średnia miesięczna kwota całej pomocy wojskowej w tym okresie była o 43 procent niższa niż w pierwszej połowie 2025 roku.
Christoph Trebesch, szef Ukraine Support Tracker i dyrektor ds. badań w Instytucie w Kilonii, podkreśla znaczenie inicjatywy NATO PURL:
„Ponieważ wsparcie wojskowe dla Ukrainy w coraz większym stopniu zależy od zakupu nowej broni, co często zajmuje miesiące, a nawet lata, inicjatywa NATO PURL jest ważnym narzędziem zapewniającym Ukrainie gotową do użycia broń z zapasów amerykańskich”.
Zaznacza jednak, że „spadek pomocy wojskowej w lipcu i sierpniu jest zaskakujący. Pomimo inicjatywy NATO PURL Europa ogranicza swoje ogólne wsparcie wojskowe. Teraz kluczowe znaczenie będzie miało to, jak będą kształtować się dane jesienią”.
Stabilność pomocy cywilnej i finansowej
W przeciwieństwie do wsparcia wojskowego, pomoc finansowa i humanitarna pozostała na stabilnym poziomie. W okresie od lipca do sierpnia przeznaczono na nią 7,5 mld euro, co jest zgodne z poprzednimi latami i pierwszą połową bieżącego roku. Aż 86% nowo przydzielonych środków pochodziło z instytucji UE, w tym nowe transze w ramach instrumentu ukraińskiego (5,4 mld euro) i mechanizmu pożyczkowego ERA (1 mld euro).
Christoph Trebesch zauważył, że
„Obecnie kluczowe znaczenie ma rozszerzenie tej stabilności również na wsparcie wojskowe, ponieważ Ukraina jest od niego zależna, aby utrzymać swoje działania obronne w terenie”.
Polecany artykuł:
