Najnowsza generacja bojowych wozów AJAX
AJAX to w pełni zdigitalizowany średnio ciężki wóz bojowy zaprojektowany i zbudowany przez General Dynamics Land Systems w zakładach położonych w południowej Walii. Program zakłada produkcję 589 pojazdów w sześciu odmianach, obejmujących wersje bojowe, szkoleniowe i wsparcia. Konstrukcja wykorzystuje otwartą architekturę, możliwiającą dalszy rozwój i dostosowanie do zmieniającego się środowiska zagrożeń.
W ramach projektu przeprowadzono szeroki zakres testów w zróżnicowanych warunkach klimatycznych, podczas których pojazdy pokonały ponad 150 000 km i oddały ponad 20 000 strzałów z armaty CT40. Zakończono również pełne badania dotyczące odporności na wybuchy min. Do tej pory dostarczono ponad 160 egzemplarzy dla Ministerstwa Obrony Wielkiej Brytanii. 6 listopada 2025 r. resort potwierdził osiągnięcie wstępnej zdolności operacyjnej, co oznacza gotowość do wykorzystania platformy w działaniach bojowych.
Najświeższym wariantem rodziny jest bojowy wóz piechoty (IFV), którego prototyp zaprezentowano we wrześniu podczas targów DSEI 2025 w Londynie. Wielka Brytania deklaruje gotowość do dzielenia się możliwościami AJAX z partnerami zagranicznymi.
Polski program ciężkiego bojowego wozu piechoty
Program ciężkiego bojowego wozu piechoty (CBWP) ma wzmocnić możliwości polskich wojsk lądowych poprzez pozyskanie platformy, która będzie mogła działać u boku czołgów Abrams. Przewiduje się zastosowanie wieży ZSSW-30 z armatą 30 mm, opracowanej przez Hutę Stalowa Wola i WB Electronics, wykorzystywanej obecnie w pojazdach Borsuk i Rosomak.
Oferta GDLS dla programu CBWP
W odpowiedzi na wymagania programu CBWP General Dynamics Land Systems przedstawiła w 2024 r. propozycję bazującą na systemie AJAX i integrującą wieżę ZSSW-30. Firma podkreśla, że polska technologia wieżowa zapewnia wysoką przewagę na polu walki. Oferta zakłada szeroki transfer technologii, dostarczenie prototypów już w pierwszym roku i skalowanie produkcji w ciągu dwóch lat. Zaawansowanie programu AJAX umożliwia realizację projektu w krótszym czasie i z wysoką efektywnością kosztową.
Produkcja tej platformy w Wielkiej Brytanii stworzyła ponad 4100 miejsc pracy u 230 dostawców, wzmocniła krajowy łańcuch dostaw i pobudziła rozwój nowoczesnych technologii obronnych. Firma deklaruje, że podobny model mógłby przynieść wymierne korzyści także Polsce, zarówno w obszarze produkcji, jak i tworzenia miejsc pracy w sektorze obronnym. Oferta obejmuje również możliwość wspólnego oferowania platformy na rynkach międzynarodowych. W ten sposób Polska mogłaby równocześnie zaspokoić pilne potrzeby swoich sił zbrojnych oraz wejść na globalny rynek eksportowy.
Współpraca z WZM i brytyjskie plany partnerstwa
GDLS przewiduje realizację produkcji we współpracy z Wojskowymi Zakładami Motoryzacyjnymi, z którymi utworzono Regionalne Centrum Kompetencyjne dla czołgów Abrams w Poznaniu.
„WZM ma bogatą tradycję, obejmującą 80 lat doświadczenia w produkcji światowej klasy pojazdów bojowych” - powiedział Christopher Brown, wiceprezes ds. strategii globalnej i rozwoju międzynarodowego w GDLS. „Jesteśmy dumni, że możemy współpracować z WZM jako naszym strategicznym partnerem w Polsce i wierzymy, że AJAX może widzieć kolejnym dużym krokiem w naszym wzmacniającym się partnerstwie”.
Brytyjskie Ministerstwo Obrony wskazuje na możliwość wspólnego opracowania i produkcji wozu AJAX w ramach współpracy z Polską. W kontekście finalizowania decyzji dotyczących programu CBWP strona brytyjska przedstawiła propozycję obejmującą inwestycje, wsparcie finansowe oraz rozwój partnerstwa w zakresie obronności.
„Platforma AJAX ma znaczny potencjał eksportowy, zwłaszcza do krajów NATO, i odgrywa kluczową rolę w zwiększaniu zdolności obronnych naszych sojuszników” - powiedział Dave Paddock, prezes General Dynamics Land Systems. „Wierzymy, że ta propozycja jest korzystna dla Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej”.
