Rząd Rumunii zdecydował się na istotny krok w modernizacji swoich zdolności obrony powietrznej, wybierając izraelskiego giganta zbrojeniowego Rafael Advanced Defense Systems na dostawcę nowego systemu V/SHORAD, czyli systemu obrony powietrznej bardzo krótkiego i krótkiego zasięgu.
Całe przedsięwzięcie ma wartość około 1,9 miliarda euro, co oznacza, że jest to jeden z największych kontraktów zbrojeniowych tego kraju w ostatnich latach. Wybór padł na dobrze znany i sprawdzony system Spyder, który jest już na wyposażeniu kilku państw europejskich, w tym Czech, a także krajów spoza Europy, co pokazuje jego uniwersalność i zaufanie, jakim jest obdarzany przez sojuszników NATO i partnerów izraelskiego przemysłu obronnego.
Spyder to mobilny system, który można stosunkowo szybko rozmieścić w terenie i dostosować do zmieniającej się sytuacji taktycznej. Jest zaprojektowany do zwalczania różnorodnych zagrożeń, począwszy od dronów, przez śmigłowce i samoloty, aż po pociski manewrujące. Kluczowym elementem systemu są pociski Python-5 i Derby, które mogą zwalczać cele na dystansach od kilkudziesięciu do nawet osiemdziesięciu kilometrów, w zależności od konfiguracji. To daje rumuńskim siłom zbrojnym nową warstwę ochrony powietrznej, która uzupełni już istniejące systemy, jak Patriot, zapewniając wielowarstwową tarczę obronną przed atakami z powietrza.
Projekt ten wpisuje się w szerszą strategię Rumunii, która od kilku lat systematycznie wzmacnia swoje siły zbrojne w odpowiedzi na napiętą sytuację bezpieczeństwa w regionie, zwłaszcza w kontekście zagrożeń ze strony Rosji i trwającej wojny na Ukrainie. Dzięki tak dużej inwestycji Rumunia nie tylko podnosi poziom bezpieczeństwa swojego nieba, ale również zwiększa interoperacyjność z sojusznikami z NATO, co w obecnych realiach ma ogromne znaczenie.
Warto zwrócić uwagę, że kontrakt jest wyjątkowy nie tylko pod względem kwoty, ale także dlatego, że przewidziano udział przemysłu krajowego w jego realizacji. Planowane jest bowiem wykorzystanie funduszy unijnych, w tym mechanizmów ASAP i EDIRPA, które wspierają wspólne zakupy i produkcję uzbrojenia w Europie. Oznacza to, że projekt ma przynieść nie tylko wzmocnienie zdolności obronnych, ale również korzyści gospodarcze dla lokalnych firm i rozwój kompetencji technologicznych w sektorze obronnym.
Nie bez znaczenia jest również fakt, że w ramach procedury przetargowej nie pojawiły się żadne formalne odwołania ani skargi, co pozwala na stosunkowo szybkie podpisanie ramowej umowy i rozpoczęcie dostaw zgodnie z planem. Rumuńskie władze nie ukrywają, że zakup Spydera to kolejny element budowania kompleksowego systemu obrony powietrznej, który ma chronić kraj przed nowoczesnymi i zróżnicowanymi zagrożeniami – zarówno klasycznymi atakami z powietrza, jak i rosnącym zagrożeniem ze strony dronów czy rakiet manewrujących.
Z punktu widzenia samego Rafaela to kolejny dowód na jego silną pozycję w Europie po dużym kontrakcie Arrow 3 z Niemcami, umowa z Rumunią pokazuje, że izraelski przemysł obronny skutecznie poszerza swoją obecność w regionie, dostarczając rozwiązania, które wpisują się w potrzeby NATO-wskich państw wschodniej flanki. W praktyce oznacza to nie tylko dostarczenie sprzętu, ale także transfer technologii, szkolenia i długoterminową współpracę serwisową.
Dla Rumunii to nie tylko kolejny zakup uzbrojenia, ale bardzo istotny krok w budowie nowoczesnej i elastycznej tarczy obronnej, która będzie w stanie reagować na dynamicznie zmieniające się wyzwania w regionie. W efekcie kraj ten staje się coraz ważniejszym elementem bezpieczeństwa całej wschodniej flanki NATO, a inwestycja w Spydera daje mu realną zdolność do obrony przestrzeni powietrznej na wysokim, zachodnim poziomie technologicznym.
