Według raportu think tanku Jewish Institute for National Security of America (JINSA) z Waszyngtonu, systemy obrony THAAD, wspierane przez izraelskie pociski przechwytujące Arrow-2 i Arrow-3, zestrzeliły 201 z 574 irańskich rakiet balistycznych. 57 z nich uderzyło w obszary zamieszkane. Z analizy wynika, że amerykański system THAAD odegrał kluczową rolę, odpowiadając za niemal połowę skutecznych przechwyceń, co sugeruje niedostateczną zdolność izraelskich pocisków Arrow do obrony przed tego typu atakiem. Z kolei system Iron Dome, stosowany przez Izrael, jest przystosowany do zwalczania rakiet krótkiego zasięgu, a nie tych wystrzelonych przez Iran.
Z danych zebranych przez JINSA wynika, że wskaźniki przechwytywania spadały wraz z postępem wojny. W pierwszym tygodniu konfliktu tylko 8% irańskich pocisków przebiło obronę. W drugiej połowie konfliktu odsetek ten podwoił się do 16%, a ostatecznie osiągnął 25% w ostatnim dniu wojny przed zawieszeniem broni. Jak sądzą analitycy, powodem takiego stanu rzeczy jest irańska zmiana nastawienia z celów wojskowych na zaludnione obszary miejskie, gdzie przechwytywanie pocisków jest mniej skuteczne. Iran sięgnął także po bardziej zaawansowane pociski.
Obawy o zapasy pocisków THAAD w kontekście zagrożenia ze strony Chin
Jak przekazało CNN czterech byłych wysokich rangą urzędników obrony USA, obawy dotyczące zapasów pocisków pojawiły się już przed 12-dniową wojną. Dotyczyły one zwłaszcza najnowocześniejszych pocisków przechwytujących, które odgrywają kluczową rolę w odstraszaniu Chin.
"Mogę powiedzieć, nie podając żadnych liczb, że byłem zaskoczony, jak niski był poziom gotowości niektórych sił zbrojnych" – powiedział dziennikarzom CNN były urzędnik obrony, który w zeszłym roku odszedł ze stanowiska. "Zapasy maleją. Potrzebujemy więcej pocisków i potrzebujemy ich szybciej, niż są gromadzone" – stwierdził.
Inny były urzędnik Pentagonu dodał, że problem niedoboru pocisków jest niepokojący: "Budziło to obawy za rządów prezydenta Joe Bidena. Jestem pewien, że teraz, za rządów prezydenta Donalda Trumpa, również budzi obawy".
Plany zwiększenia zakupów pocisków THAAD
Stany Zjednoczone planują zakup 37 pocisków przechwytujących THAAD w przyszłym roku. Zgodnie z szacunkami budżetu Departamentu Obrony na rok 2026, zakupy mają być częściowo sfinansowane z najnowszej pozycji w ramach tzw. „wielkiej, pięknej ustawy” prezydenta Donalda Trumpa.
Przedstawiciel Departamentu Obrony powiedział, że budżet na rok 2026 „priorytetowo traktuje finansowanie bazy przemysłowej sektora obronnego, kluczowego strategicznego zasobu, który zapewnia i utrzymuje technologię, sprzęt i zaopatrzenie dla naszej armii”.
Rozmieszczenie systemów THAAD na świecie
Według producenta Lockheed Martin, na świecie działa dziewięć aktywnych baterii THAAD. Wojsko amerykańskie posiada siedem takich baterii i planuje uruchomić ósmą do 2025 roku, według Congressional Research Service.
Dane dostępne w 2019 roku pokazały, że pięć amerykańskich baterii THAAD stacjonowało w bazach w Teksasie, jedna na Guam i jedna w Korei Południowej. Do ubiegłego roku Pentagon przeniósł dwie z tych baterii na Bliski Wschód, aby chronić Izrael. Dwa pozostałe dostarczono do Zjednoczonych Emiratów Arabskich i wykorzystano je do przechwytywania rakiet balistycznych bojowników Huti.
Skutki irańskiego ataku rakietowego na Izrael
Izraelskie Siły Obronne (IDF) podały, że Iran przeprowadził atak, wystrzeliwując ponad 500 rakiet balistycznych dalekiego zasięgu. Około 86% z nich zostało zneutralizowanych, jednak 36 rakiet trafiło w obszary zamieszkane.
Główne miasta, w tym Tel Awiw, doznały poważnych zniszczeń. Uszkodzone zostały budynki mieszkalne, obiekty wojskowe oraz fragmenty infrastruktury energetycznej. W wyniku ataku zginęło 29 osób. Pod koniec czerwca izraelski urząd skarbowy ocenił straty wojenne na co najmniej 1,8 mld dolarów, z zastrzeżeniem, że kwota ta może wzrosnąć z powodu niezłożonych jeszcze roszczeń.
Czym jest THAAD?
System THAAD (Terminal High Altitude Area Defense) to amerykański system obrony przeciwrakietowej służący do zwalczania rakiet balistycznych krótkiego i średniego zasięgu w fazie terminalnej lotu, na wysokościach 40–150 km, zarówno w atmosferze, jak i poza nią. Wykorzystuje pociski kinetyczne niszczące cel przez bezpośrednie uderzenie, bez głowicy wybuchowej. THAAD posiada mobilne wyrzutnie, każda wyposażona do 8 pocisków, umożliwiają szybkie rozmieszczenie systemu. Każda bateria THAAD składa się z 6 wyrzutni (48 pocisków), radaru, centrum dowodzenia i personelu (ok. 100 żołnierzy). Każdy pocisk waży około 900 kg i jest wyposażony w zaawansowany system naprowadzania na podczerwień (IIR), który precyzyjnie lokalizuje cel w końcowej fazie lotu.
Kluczowymi elementami są radar AN/TPY-2 do wykrywania i śledzenia celów, system dowodzenia oraz sieć łączności. Centrum zarządzania integruje dane z radarów, satelitów i innych sensorów, koordynując przechwycenie. Umożliwia współpracę z innymi systemami obrony, takimi jak Patriot, Aegis czy izraelski Arrow, tworząc wielowarstwową tarczę antyrakietową.
Systemy rozmieszczono w strategicznych lokalizacjach, takich jak Guam, Korea Południowa (od 2017 r., w odpowiedzi na zagrożenie ze strony Korei Północnej), Izrael, a także w Europie, w tym w Rumunii, jako część tarczy antyrakietowej NATO. THAAD chroni miasta, bazy wojskowe i infrastrukturę krytyczną.
