Spis treści
W środę (13 sierpnia), przed planowanym na piątek (15 sierpnia) spotkaniem Donalda Trumpa i Władimira Putina na Alasce, doszło do wideokonferencji europejskich liderów z udziałem prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego. Celem spotkania było wypracowanie wspólnego stanowiska i przedstawienie go amerykańskiemu prezydentowi.
Friedrich Merz, kanclerz Niemiec, podkreślił, że Europa przekazała Trumpowi swoje przesłanie, akcentując konieczność uwzględnienia interesów bezpieczeństwa Ukrainy i Europy.
Wołodymyr Zełenski wyraził nadzieję, że głównym tematem rozmów będzie zawieszenie broni w wojnie rosyjsko-ukraińskiej. Zaznaczył, że Trump obiecał mu kontakt po spotkaniu na Alasce, aby omówić rezultaty i określić dalsze kroki.
Prezydent Ukrainy ocenił, że przed spotkaniem na Alasce Putin stara się udowodnić, że jest w stanie zająć całą Ukrainę oraz że zachodnie sankcje nałożone na Rosję nie działają.
"A tak naprawdę sankcje pomagają i uderzają w rosyjską gospodarkę wojenną. Tak, to prawda, Rosja ma o wiele razy więcej uzbrojenia, w tym trzykrotnie więcej artylerii, ale Rosja także ponosi trzykrotnie więcej strat" – podkreślił.
Kluczowe postulaty Europy i Ukrainy
Podczas wideokonferencji europejscy liderzy i Zełenski byli zgodni w ocenie sytuacji i celów, które chcą osiągnąć. Merz wymienił najważniejsze postulaty strony europejskiej:
- Udział Ukrainy w rozmowach pokojowych: Ukraina musi być zaangażowana w dalsze rozmowy pokojowe, jeśli do nich dojdzie.
- Rozejm jako pierwszy krok: Pierwszym elementem procesu pokojowego musi być rozejm.
- Rozmowy o kwestiach terytorialnych: Ukraina jest gotowa do rozmów o kwestiach terytorialnych, ale punktem wyjścia musi być tzw. linia kontaktu.
- Gwarancje bezpieczeństwa: Ukraina powinna otrzymać silne gwarancje bezpieczeństwa.
- Zwiększenie presji na Rosję: W przypadku fiaska rozmów, należy zwiększyć presję na Rosję.
Trump podziela europejskie stanowisko?
Merz wyraził przekonanie, że Donald Trump „w znacznej mierze” podziela europejskie stanowisko. Potwierdził to również prezydent Francji Emmanuel Macron, który poinformował, że Trump zgodził się, iż ewentualne zmiany terytorialne mogą być negocjowane „tylko z udziałem Zełenskiego”. W oddzielnym oświadczeniu prezydent Francji Emmanuel Macron stwierdził, że Trump będzie „walczył” o trójstronne spotkanie z Putinem i Zełenskim, co jest żądaniem, na które Ukraina nalegała od dawna.
Macron powiedział również, że Trump „wyraźnie stwierdził, że Stany Zjednoczone chcą osiągnąć zawieszenie broni na tym spotkaniu na Alasce” i że Trump jasno stwierdził, „że terytoria należące do Ukrainy nie mogą być przedmiotem negocjacji i będą negocjowane wyłącznie przez prezydenta Ukrainy”.
Wiceprezydent USA JD Vance, zwracając się w środę do amerykańskich żołnierzy w bazie wojskowej w Anglii, powiedział, że Trump powiedział mu przed chwilą, że jego misją jest przywrócenie pokoju w Europie.
„Rozmawiałem z nim tuż przed moim wyjściem na scenę, a on powiedział bardzo prosto, że naszą misją jako administracji będzie przywrócenie pokoju w Europie” – powiedział Vance.
Vance zabrał głos po wirtualnym spotkaniu z Trumpem, europejskimi przywódcami i Zełenskim.
Zełenski niezłomny w kwestii integralności terytorialnej
Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski oświadczył, że jego stanowisko w sprawie ustępstw terytorialnych wobec Rosji nie uległo zmianie. Podkreślił, że żadne kwestie dotyczące integralności terytorialnej Ukrainy nie mogą być omawiane bez udziału jego państwa i narodu. „Moje stanowisko nie zmieniło się, gdyż jego fundamentem jest konstytucja. Od razu chcę podkreślić: żadne kwestie, które dotyczą jedności terytorialnej naszego państwa, nie mogą być omawiane bez naszego państwa, naszego narodu” – powiedział Zełenski.
Wzmocnienie wspólnego stanowiska: Europa, USA i NATO
Przewodnicząca Komisji Europejskiej oświadczyła, że Europa, USA i NATO wzmocniły wspólne stanowisko wobec Ukrainy. "Pozostaniemy w ścisłej współpracy" - zapowiedziała. Sekretarz generalny NATO Mark Rutte również ocenił rozmowę jako „świetną” i podkreślił jedność w dążeniu do zakończenia wojny i osiągnięcia sprawiedliwego pokoju. „Jesteśmy zjednoczeni w dążeniu do zakończenia tej strasznej wojny przeciwko Ukrainie i osiągnięcia sprawiedliwego i trwałego pokoju” - napisał Rutte. Dodał także: „Doceniamy przywództwo prezydenta Trumpa i ścisłą współpracę z sojusznikami. Piłka jest teraz po stronie Putina”.
Brytyjski premier Keir Starmer powiedział Trumpowi i europejskim przywódcom, że poparcie dla Ukrainy jest niezachwiane i że elementem każdego porozumienia pokojowego z Rosją powinny być solidne gwarancje bezpieczeństwa.
„Premier jasno stwierdził, że nasze poparcie dla Ukrainy jest niezachwiane – granic międzynarodowych nie wolno zmieniać siłą, a Ukraina musi mieć solidne i wiarygodne gwarancje bezpieczeństwa, aby bronić swojej integralności terytorialnej w ramach każdej umowy” – napisano w komunikacie biura Starmera na Downing Street.
Starmer powiedział również, że „koalicja chętnych” krajów jest gotowa wdrożyć plany militarne, nad którymi pracuje, aby wesprzeć Ukrainę w przypadku zawieszenia broni.
Dodał, że plany wojskowe „są już gotowe w formie, która umożliwi ich wykorzystanie, jeśli uda nam się osiągnąć zawieszenie broni”.
Starmer powiedział, że podczas wcześniejszej rozmowy z Trumpem poczyniono „rzeczywisty postęp” w kwestii gwarancji bezpieczeństwa dla Ukrainy, co ma zapewnić trwałość pokoju.
